Το Άσυλο των ιδεών, των αγωνιστών και της ελευθερίας. Πως θα το υπερασπιστούμε μέχρι τέλους
Η κυβέρνηση της δεξιάς, όπως είχε εξαγγείλει και προεκλογικά, έχει σαν πρώτο μέλημα της την κατάργηση του ασύλου στους χώρους των πανεπιστημίων, όχι για να αντιμετωπίσει την υποτιθέμενη εγκληματικότητα και να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία σε αυτούς, αλλά όπως έχουν ομολογήσει υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης, κύριος στόχος είναι «η ανατροπή της ιδεολογικής ηγεμονίας της αριστεράς» και «η στροφή του εκπαιδευτικού συστήματος στην αγορά».
Για τους λόγους αυτούς η όλη συζήτηση πρέπει να ξεφύγει από τους στενούς φοιτητικούς και ακαδημαϊκούς κύκλους και να ανοίξει στο σύνολο της κοινωνίας και προπάντων στα πιο πρωτοπόρα κομμάτια της, αυτά που αποτελούν το ταξικό κίνημα. Πρώτα από όλα να ξεδιαλύνουμε στο μυαλό μας, ότι το άσυλο που διεκδικούμε και υπερασπιζόμαστε είναι πολιτικό, αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε πολίτη, ειδικά αυτών που έρχονται σε αντίθεση με το κυρίαρχο καθεστώς και τον αυταρχισμό της αστικής δημοκρατίας, ένα καταφύγιο για όσους έχουν την ανάγκη να εκφραστούν ελεύθερα.
Κάπου εδώ ας κάνουμε μια ιστορική αναδρομή, παρατηρώντας πως από την αρχαιότητα, ακόμα και οι πιο σκληρές τυραννίες «ανεχόντουσαν» κάποιο είδους ασύλου, κυρίως σε τόπους θρησκευτικής λατρείας. Ακόμα και αυτό, πολύ σπάνια αφορούσε τις καταπιεζόμενες τάξεις της κάθε εποχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αρχαία Ρώμη, οπού όταν υπήρξε μεγάλο φαινόμενο ανυποταξίας σκλάβων και αδυναμία εξόφλησης των οφειλών των πληβείων στους δανειστές τους και οι παραπάνω άρχισαν να γίνονται ικέτες στους βωμούς, η Σύγκλητος περιόρισε άμεσα αυτούς τους χώρους.
Στην νεότερη ιστορία στον ελλαδικό χώρο, η πρώτη φορά που γίνεται θέμα για την καταπάτηση «του άσυλου των επιστημών» είναι στις 11 Μαΐου 1859, όπου μια κίνηση νέων πραγματοποιεί διαδήλωση προς το Υπουργείο Εσωτερικών, δημιουργεί αναταραχές που έμειναν στην ιστορία ως «Σκιαδικά» και προκειμένου να γλιτώσουν την καταστολή καταφεύγουν για προστασία στο σημερινό «κεντρικό κτίριο» του ΕΚΠΑ, στο οποίο εισέβαλε ο στρατός.
Στην δικτατορία οι περιπτώσεις καταπάτησης είναι αρκετές σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, με πρώτη αυτή του ΕΜΠ στις 14 Φεβρουαρίου 1973 η οποία θα προκαλέσει την παραίτηση της Συγκλήτου. Η επόμενη που θα ακολουθήσει είναι στην κατάληψη της Νομικής στις 20 Μαρτίου, όταν η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ θα δώσει το ελεύθερο για την βίαιη καταστολή της, λέγοντας πως, «ομάδα φοιτητών, ελαχίστη εν σχέσει προς τον όγκον του φοιτητικού κόσμου», η οποία «διά της στάσεώς της, παρά πάσαν έννοιαν δικαίου και ελευθερίας, προσπαθεί να εμποδίσει την άσκησιν του αναφαιρέτου δικαιώματος των φοιτητών, όπως μορφωθούν», λόγια που θα μπορούσαν να βγουν κάλλιστα από το στόμα του τέως Πρύτανη και Βουλευτή της ΝΔ Φορτσάκη. Η αποκορύφωση ήρθε, κατά την ηρωική εξέγερση ενάντια στο στρατιωτικό καθεστώς, στις 15 Νοέμβρη του ίδιου έτους, στο ΕΜΠ, 2 μέρες πριν εισβάλει το τανκ, όπου η Σύγκλητος θα αρνηθεί να δώσει άδεια εκκένωσης του.
Το παράδοξο όμως, είναι ότι σε όλες τις περιπτώσεις το άσυλο αποτελούσε άγραφο νόμο και όχι κάποιο νομοθετημένο διάταγμα. Για αυτό και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης υπήρχε η συνεχής ιδεολογική αμφισβήτηση της δεξιάς, βλέποντας να διατρανώνεται μέσα στις σχολές, το ήδη υπό έξαρση κομμουνιστικό κίνημα της εποχής. Η νομική κατοχύρωση έρχεται το 1982 από την Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ η οποία δεν στάθηκε ικανή να διατηρήσει το απαράβατο του ασύλου, με 13 παραβιάσεις μεταξύ 1983 και 2006 οι 9 εξ αυτών χωρίς την άδεια των αρμοδίων αρχών, με τρανταχτή περίπτωση την επέτειο του Πολυτεχνείου το 1995 και την σύλληψη περίπου 500 αντιεξουσιαστών.
Για αυτό και εμείς σήμερα, πρέπει να συνεχίσουμε, εμπνεόμενοι από το μεταπολιτευτικό κίνημα που με τους αγώνες του διεκδίκησε και κατοχύρωσε το πολιτικό άσυλο στους χώρους εκπαίδευσης και να το μετατρέψουμε σε «ορμητήριο» απέναντι στην ακροδεξιά ανασυγκρότηση του κεφαλαίου που κατακλύζει το παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, από την όλο και πιο δεξιά μετατόπιση Τράμπ στις ΗΠΑ, μέχρι την αλαζονεία του ρατσιστή Σαλβίνι και τις αντεργατικές επιθέσεις Ορμπάν στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα ο κύριος εκφραστής αυτής της πολιτικής δεν είναι άλλος από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, όπου ο πολιτικός λόγος του μισού και περισσότερου υπουργικού συμβουλίου, θυμίζει μετεμφυλιακό χωροφύλακα.
Ένα τέτοιο κλίμα θέλουν να επικρατήσει στα Πανεπιστήμια, βάση τα όσα είπε η Υπουργός Παιδείας, όπου με ένα τηλεφώνημα κάποιου περαστικού η αστυνομία θα επεμβαίνει άμεσα. Θα αφήσουμε να γίνουν τα κινητά τηλέφωνα οι μπακαλοσακούλες της εποχής μας που πίσω από την ανωνυμία τους θα καταδίδουν τους κοινωνικούς αγωνιστές;
Για αρχή ας καταρρίψουμε το βασικό επιχείρημα της Κυβέρνησης, περί εγκληματικότητας, τονίζοντας πως κανένας εγκληματίας είτε δολοφόνος είτε μεγαλέμπορος ναρκωτικών δεν χρησιμοποίησε ποτέ το άσυλο. Ο Καλαμπόκας, ο Μαρινάκης και ο Φλώρος βρήκαν πολιτική ασυλία στην αγκαλιά της ΝΔ και στο παραδικαστικό σύστημα, ο Κορκονέας και οι δολοφόνοι του Ζακ Κωστόπουλου στο βαθύ κράτος, ο Ρουπακιάς ο Μιχαλολιάκος και οι υπόλοιποι νεοναζί έκαναν χρήση της βουλευτικής ασυλίας.
Ακόμα και στο ζήτημα των ναρκωτικών και των τοξικοεξαρτημένων που υπάρχουν στο πάρκο στην Μασσαλίας έξω από την Νομική και στα στενά γύρο από την ΑΣΟΕΕ, ας μην γελιόμαστε, το κράτος είναι αυτό που ορίζει σε ποιους χώρους θα γίνεται η διακίνηση και η χρήση, όπου στην προκειμένη περίπτωση, όπως και στην περίπτωση των Εξαρχείων έχει μεταφέρει τις πιάτσες από την Ομόνοια σε χώρους που το βολεύουν ανά περίοδο. Εξάλλου για την πλατεία Βάθης, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το ΑΤ Ομονοίας και την πλατεία Αμερικής, 2 λεπτά από το ΑΤ Κυψέλης, δεν γίνεται κανένας λόγος. Φυσικά σε αυτές τις περιοχές δεν κυκλοφορούν τα ακριβά ναρκωτικά των άριστων όπως στο Κολωνάκι την Κηφισιά και τη Γλυφάδα, εκεί δηλαδή που ισχύει η πραγματική ασυλία των εμπόρων. Τι θα γινόταν όμως αν νομιμοποιούνταν όλα τα ναρκωτικά και υπήρχε κρατική δομή ελεγχόμενης χρήσης από ειδικούς, που να καλύπτει όλες τις υγειονομικές προδιαγραφές, για τους τοξικοεξαρτημένους; Απλά θα κατέρρεε όλο το «παράνομο» κύκλωμα μεταξύ εμπόρων – μπάτσων και δικαστικών μιας και η χρήση ναρκωτικών θα αντιμετωπιζόταν ως ιατρικό θέμα και όχι γενεσιουργό αιτία εγκληματικότητας.
Το άλλο μεγάλο επίμαχο της συζήτησης είναι ότι με τον νόμο που ψηφίστηκε, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι θα υπάρξει πραγματικά ελεύθερη διακίνηση ιδεών, άλλα δεν διευκρινίζει πως πρόκειται για «ελεύθερη διακίνηση ιδεών» των ιδιωτικών εταιριών που εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους. Αν μιλάγαμε όντως με ειλικρίνεια για αυτό, οι ίδιοι καθηγητές θα ήταν αυτοί που θα έπρεπε να αρνούνται την κατοχύρωση της πατέντας, των πνευματικών δικαιωμάτων και της έκδοσης των συγγραμμάτων από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, γιατί αυτά είναι που στρώνουν τον δρόμο στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας. Ακόμα με την κατάργηση του ασύλου μπορεί κάλλιστα οποιοσδήποτε να ασκήσει ποινική δίωξη προς κάποιον άλλον, είτε πρόκειται για φοιτητή που νομίζει πως αδικήθηκε στην βαθμολογία, είτε για σκοταδιστικούς εκκλησιαστικούς κύκλους που δεν συμφωνούν με το αντικείμενο διδασκαλίας ή για την θεματολογία μιας θεατρικής παράστασης. Επειδή όλα αυτά είναι υποθετικά, τι θα γινόταν αν προχωρούσε η δίωξη του Πρύτανη του ΕΜΠ από την Χρυσή Αυγή για το Indymedia;
Μπαίνοντας ξανά στην ουσία, είμαστε σε διακηρυγμένο πόλεμο με τον αστισμό, αυτή η επίθεση είναι πολύ βαθιά, γιατί πρώτα διαλύει τις βάσεις του ταξικού κινήματος. Ετοιμάζοντας τον νεοφιλελεύθερο κατακερματισμό της κοινωνίας δεν θέλει να την πατήσει όπως τις περιόδους 2006-07, 2008, 2010-12 και να γίνουν ξανά οι σχολές κέντρα αγώνα. Θέλει να αποστειρώσει τους τόπους που γεννιούνται οι ριζοσπαστικές ιδέες και παίρνουν μορφή οι κοινωνικοί αγώνες. Η αντίσταση μας πρέπει να αμφισβητήσει στην πράξη την κατάργηση του ασύλου, να γίνει κατανοητό ότι οι μόνοι που δεν χωράνε σε αυτό είναι οι μπάτσοι, οι φασίστες, οι security και οι ιδιωτικές εταιρίες. Η απάντηση μας θα έρθει μέσα από τις καταλήψεις, τις συλλογικές διαδικασίες, τους δρόμους και τα οδοφράγματα.
