Τα κρατικά φιλοδωρήματα και η κρατικά επιχορηγούμενη κερδοφορία
Η μετάλλαξη του καπιταλισμού του νεοφιλελευθερισμού στην κρατικά επιδοτούμενη κερδοφορία και στη μετατροπή της πρόνοιας σε φιλοδώρημα
του Α.Ω.
Fuel Pass I & II, market pass/ food pass, Power Pass, North Evia-Samos Pass. Πολλές νέες λέξεις μας μαθαίνουν οι εκ του Χάουαρντ ορμώμενοι ακροδεξιοί νεοφιλελέ της κυβέρνησης. Μάλλον γιατί θέλουν να κρύψουν πίσω από όμορφες και εν ολίγοις ακατανόητες λέξεις την αλήθεια για τη φτώχεια που σπέρνει η πολιτική τους και πως την ταΐζουν με λίγα φιλοδωρήματα, που όμως δεν έχουν σκοπό την έστω και για λίγο εξάλειψη της, μία παλιά σχεδόν ξεχασμένη αστική πολιτική της εποχής, αλλά να θρέψουν ακόμα περισσότερο την κοιλιά του μεγάλου κεφαλαίου. Ειδικά την εποχή που αυτές οι κοιλιές νιώθουν ένα κενό, καθώς η κρίση του συστήματος της ατέλειωτης, αλλά και της αναγκαίας για το σύστημα αυξανόμενης κερδοφορίας, τα τελευταία χρόνια δείχνει να έχει κουραστεί και δεν μπορεί να αυξάνει την παραγωγικότητα της εργασίας όσο χρειάζεται για να γεμίζει τις ολοένα περισσότερο αδηφάγες κοιλιές του κτήνους. Δεν μένει παρά να γίνει μια τεράστια μεταφορά κεφαλαίου από τον εργατικό μισθό και την οικονομία του νοικοκυριού κατευθείαν στα θησαυροφυλάκια του μεγάλου κεφαλαίου.
Από τις μειώσεις μισθών, συντάξεων και κοινωνικών πόρων που έγιναν με καταιγιστικό τρόπο τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια ως την σημερινή κατάσταση που η πληθωρισμένη ελληνική οικονομία κατά 9,4% το 2022 κατατρώει το ήδη πενιχρό μισθό και σύνταξη και φυσικά την απίστευτη λεηλασία στις τιμές της απελευθερωμένης ενέργειας (με αύξηση κερδών το 2022 η Μότορ Όιλ κατά 468% και τα ΕΛΠΕ 324%) και των τιμών των τροφίμων (ας μας εξηγήσουν οι καλοθελητές του κεφαλαίου ποια οικονομική θεωρία θεωρεί λογική την πτώση τζίρου με την παράλληλη αύξηση της κερδοφορίας επί των πωλήσεων πλην μιας ληστρικής τιμολογιακής πολιτικής), μια απίστευτη μεταφορά κεφαλαίων έχει γίνει και συνεχίζει να γίνεται προς το μεγάλο κεφάλαιο.
Τα χρόνια της κρίσης έγιναν η βάση στην οποία το μερίδιο της εργασίας στο παραγόμενο προϊόν μειώθηκε κατακόρυφα αλλά ειδικά στη διετία 2021-22 με κυβέρνηση Μητσοτάκη και κλίμα τρομοϋστερίας ιδιαίτερα, ενώ για τη νέα χρονιά οι προβλέψεις και οι επιδιώξεις κεφαλαίου-κυβέρνησης είναι ίδιες και χειρότερες. Με βάση το προβλεπόμενο ΑΕΠ μεταξύ 2022 και 2023, προβλέπεται για την εργατική τάξη απώλεια αγοραστικής δύναμης ύψους 9,5 δισ. ευρώ.
Καθώς η πίεση μείωσης πάνω στο ποσοστό κέρδους και την κερδοφορία του κεφαλαίου αυξάνεται κάθε χρόνο όλο και περισσότερο (η κρίση υπερσυσσώρευσης του καπιταλισμού ήρθε για να μείνει), και η ελληνική και η παγκόσμια οικονομία πέρασαν ένα δύσκολο 2022 ενώ η νέα χρόνια προμηνύεται χειρότερη (ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ντέιβιντ Μαλπάς το καλοκαίρι το 2022 για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας μίλησε για «την πιο απότομη επιβράδυνση της αύξησης του ΑΕΠ τα τελευταία 80 χρόνια), για την Ελλάδα η ΤτΕ προβλέπει ότι ρυθμό ανάπτυξης για το 2023 μόλις 1,5% αλλά και με αναμενόμενο πληθωρισμό τουλάχιστον 5,8%, η οικονομία θα “βυθιστεί” κυριολεκτικά κατά 5 μονάδες, οι μεγάλες επιχειρήσεις αναζητούν εσπευσμένα λύσεις επιστρέφοντας (αν το εγκατέλειψαν ποτέ) πίσω στο αγαπημένο τους κράτος. Όλες οι κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους να στηρίξουν τις επιχειρήσεις και ο πρώτος από αυτούς είναι το ξεζούμισμα των εργαζομένων, γιατί ο άλλος το ξεζούμισμα των διεθνών ανταγωνιστών θέλει χρόνο ακόμα.
Ο Μητσοτάκης, έξυπνος άνθρωπος έτσι κι αλλιώς, μαζί με τον μεγάλο φίλο του ΣΕΒ υπουργό Οικονομικών Σταϊκούρα και τον υπουργό γέννημα-θρέμμα της ελληνικής παραδοσιακής ακροδεξιάς Γεωργιάδη έχουν εφεύρει έναν ελληνικό τρόπο μεταφοράς κεφαλαίων από το κράτος προς τη τσέπη της πλουτοκρατίας.
Και ως απόφοιτοι του πανεπιστημίου Χάουαρντ οι ίδιοι ή τα τέκνα τους, φροντίζουν για εμάς τους ιθαγενείς του λόουερ, να τα ονομάσουν «πας». «Πας» για την βενζίνη, «πας» για την θέρμανση και το σούπερ μάρκετ, ετοιμάζουν «πας» και για το ίντερνετ σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφορούν στα γκισέ των εταιρειών.
Πέρα από την προφανή προεκλογική τακτική, ψίχουλα στον λαουτζίκο, και την εξαγορά ψήφων για μία χούφτα ευρώ, κλασσικό σωσίβιο της ελληνικής δεξιάς από καταβολής Ελληνικού Συναγερμού και ΕΡΕ, στην ουσία εξυπηρετεί δύο μεγάλους σκοπούς αυτής της κυβέρνησης.
Τη διοχέτευση μέσω της λαϊκής κατανάλωσης μεγάλων ποσών της κρατικής φορολογίας πίσω στα ταμεία των μεγάλων επιχειρήσεων. Με αυτόν τον τρόπο, οι ελληνικές επιχειρήσεις επιδοτούνται έμμεσα απέναντι στον εξωτερικό ανταγωνισμό κάνοντάς τες περισσότερο ανταγωνιστικές – πως άλλωστε η ελληνική φέτα είναι φθηνότερη στο Λονδίνο από ότι στην Αθήνα παρά τα ψέματα του Γεωργιάδη – φτιάχνουν τα οικονομικά τους στοιχεία και βιβλία κρατώντας ευχαριστημένους μετόχους και τραπεζίτες ενώ αυγατίζουν τα θησαυροφυλάκια τους, καθώς οι παραγωγικές επενδύσεις έχουν μειωθεί στο ελάχιστο αφήνοντας τον παραγωγικό εξοπλισμό να σκουριάζει. Κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη για επενδύσεις παρά μόνον για εξαγορές, μετοχικές ενισχύσεις και αποθησαυρισμό, οι δύσκολες μέρες έρχονται.
Η τρομερή αύξηση της κερδοφορίας των ελληνικών διυλιστηρίων δεν είναι αντίστοιχη μιας αύξησης της ποσότητας του πετρελαίου και του αερίου που διακίνησαν. Είναι στυγνό αποτέλεσμα της απίστευτης κερδοσκοπίας των τιμών στην οποία τον χορό τον σύρουν οι Βαρδινογιάννης, Λάτσης Μυτιλιναίος και άλλα ευτραφή όντα της ελληνικής πλουτοκρατίας. Τα κέρδη που παρουσιάζουν στους μετόχους και στις τράπεζές τους είναι προϊόν αφαίμαξης του μισθού και της σύνταξης μας, και έχουν σαν αποτέλεσμα να παγώνουμε τον χειμώνα. Αυτή την τάση κερδοσκοπίας θέλουν να διατηρήσει η ελληνική κυβέρνηση επιδοτώντας έμμεσα με τα «πας» αυτή τη κερδοφορία. Και κρατώντας ζωντανούς διάφορους μεταπωλητές ενέργειας που πιέζονται από τον ανταγωνισμό των μεγάλων (στη Βρετανία σχεδόν το 20% τέτοιων εταιρειών χρεωκόπησαν την περίοδο 2021-22), ώστε αυτές να πωληθούν σε καλές τιμές, νέα σκάνδαλα τύπου Energa δεν θα ξαναδούμε, αφού όλα γίνονται πια πιο τακτοποιημένα και συγκαλυμμένα.
Η μείωση του όγκου πωλήσεων των σούπερ μάρκετ το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022 κατά 1,4%, ενώ ο τζίρος ενισχύθηκε κατά 4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021, δείχνει τον τρόπο λεηλασίας της καθημερινότητάς μας, μετατρέποντας τα ψώνια μας σε τραινάκι τρόμου. Φυσικά για τους σουπερμαρκετάδες, ελληνικής ή ευρύτερα πολυεθνικής ιδιοκτησίας, το νέο «φουντ πας» της ΝΔ θα σημαίνει αυξημένα έσοδα 650 εκατομμυρίων ευρώ. Μία ακόμα επιτυχία της ελληνικής επιχειρηματικότητας που θα ακούσουμε στα διάφορα κλαδικά συνέδρια που ο ένας βραβεύει τον άλλο, κατά προτίμηση παρουσία υπουργών και κυβερνητικών στελεχών.
Την ίδια στιγμή, τα «πας», στη ουσία ελεημοσύνες και συσσίτια για τους μη κατέχοντες, δίνονται με τον νέο τρόπο, τον ηλεκτρονικό που επιβλήθηκε στην διάρκεια της καραντίνας και της υγειονομικής τρομοϋστερίας 2020-21. Μέσω ηλεκτρονικού τρόπου, και όποιος δεν χρησιμοποιεί το τελευταίας κατά κύριο λόγο τεχνολογίας κινητό τηλέφωνο ή τέλος πάντων δεν θέλει να έχει πάνω τους τα διάφορα “wallet gov gr” γιατί δυσπιστεί απέναντι στο κράτος θα πάρει το πενιχρό ποσό του συσσιτίου που του αναλογεί μετά από τρεις μήνες περικομμένο κατά 20%, για τα τραπεζικά έξοδα. Ή μήπως και μία ευκαιρία σπρωξίματος των διαφόρων τεχνολογιών τύπου “wallet gov gr” και στην αγορά νέου κινητού σαν αυτά στα οποία λειτουργεί καλύτερα το λογισμικό παρακολούθησης και καταγραφής της ελληνικής κυβέρνησης (και όχι μόνο). Και πήραμε μία πρώτη γεύση στην εποχή των sms των εξοδόχαρτων της καραντίνας (το λένε και big data). Δεν υποτιμούμε τις ανάγκες συγκέντρωσης μεγάλου πλήθους δεδομένων για τις κινήσεις και τις προτιμήσεις των πολιτών από το κράτος, θυμούμαστε άλλωστε τις τεχνικές καταγραφής του FBI στις ΗΠΑ από τις δημόσιες βιβλιοθήκες τη δεκαετία του 50, ποιοι δανείζονταν συγκεκριμένα βιβλία ή τις συγκαλυμμένες φωτογραφήσεις του κοινού που παρακολουθούσε συγκεκριμένες ταινίες τα χρόνια του ‘70. Η χρήση νέων εργαλείων του ψηφιακού κράτους δεν είναι αθώα τέτοιων επιδιώξεων.
Δεν παραγνωρίζουμε όμως και μία άλλη διαφορετική επίδραση της πολιτικής των «πας», των μικροεπιδομάτων ελεημοσύνης. Την εξάρτηση από την κρατική πρόνοια, τη λογική της αναμονής μίας κεντρικής κρατικής πολιτικής που θα μεριμνήσει, την κατεύθυνση στήριξης συγκεκριμένων πολιτικών δυνάμεων που θα έχουν στο πρόγραμμα τους μία επιδοματική πολιτική.
Αν και η κεϋνσιανική πολιτικής της μερικής αναδιανομής έχει περάσει προ πολλού και ο σύγχρονος αστικός κόσμος έχει πάει παρά πέρα επιδιώκοντας να καταργήσει κάθε είδους εξισορροπητική πολιτική και συνεννόηση (το κοινωνικό συμβόλαιο) με τις καταπιεσμένες τάξεις, έχει μείνει σε πολλούς γλυκιά η ανάμνηση της «θαλπωρής» της κρατικής πολιτικής. Μιας πολιτικής που ξέχναγε την ημέρα τη στρατηγική της επαναστατικής ανατροπής του καθεστώτος της ατομικής ιδιοκτησίας και του κέρδους και επικεντρωνόταν στη διαχείριση αιτημάτων, μία μικρή αύξηση εδώ, ένα επίδομα εκεί, μια διευκόλυνση παραπέρα. Ίσως το βράδυ, ξαναθυμόταν τα ιδεολογήματα της νιότης και τις επαναστατικές διακηρύξεις των Ρώσων, των Γερμανών, των Ισπανών επαναστατών, αλλά πια είχε βραδιάσει.
Δεν αρνούμαστε ούτε ένα ευρώ που μπορούμε να πάρουμε από το κράτος του Μητσοτάκη και του Άδωνη, αλλά δεν πρέπει να έχουμε καμία αμφιβολία για το είδος, το περιεχόμενο και τη χρήση τέτοιων τακτικών εκ μέρους τους. Είτε οικονομικά, με την εκμεταλλευτική έννοια της ενίσχυσης του μεγάλου κεφάλαιου, είτε ιδεολογικά με την ενίσχυση της κρατικής ιδεολογίας. Εδώ πρέπει να αναπτυχθεί η επαναστατική στρατηγική που θα φέρει κοντά της την πλειοψηφία της εργατικής τάξης στην κατεύθυνση της επαναστατικής ανατροπής και ενάντια στην οικονομίστικη διαχείριση.
