Ο Δημήτρης Λιβιεράτος δεν είναι πλέον μαζί μας. Ναι! Είχε φτάσει τα 96 και κάποτε θα γινόταν κι αυτό. Αλλά μου λείπει… και θα μου λείπει.
Δεν ξέρω τι να διηγηθώ για το Μίμη. Η ζωή που έζησε ξεπερνά τα δεκάδες βιβλία που έγραψε, οπότε πως μπορώ να τον περιγράψω σε μερικές εκατοντάδες λέξεις; Από τους λίγους τροτσκιστές αξιωματικούς του ΕΛΑΣ που πολέμησε στα Δεκεμβριανά.Μετά στο αντάρτικο στην Αλγερία. Ιουλιανά, Χούντα Μεταπολίτευση. Συνιδρυτής του ΠΑΣΟΚ αλλά και από του πρώτους διαγραμμένους το 1976. Συγγραφέας δεκάδων βιβλίων και αρθρογράφος εκατοντάδων κειμένων. Ο Δημήτρης Λιβιεράτος πάντα στην πρώτη γραμμή του κινήματος για το σοσιαλισμό.
Εγώ τον γνώρισα σαν οικογενειακό φίλο όντας μαθητής στη δεκαετία του `80. Βοηθούσα τον πατέρα μου να εκδίδουν την «ΕΝΟΤΗΤΑ», το περιοδικό του «Πολιτικού Συνδέσμου της 3ης Σεπτέμβρη». Μόλις είχα τις πρώτες μου επαφές με την πολιτική και μου φαινόταν παλιακό και γραφικό να κάθονται κάτι «γέροι» να βγάζουν περιοδικό φωτοτυπημένο. Εκεί πήρα το πρώτο μάθημα μου: «το φτιάχνουμε σε φωτοτυπίες για να μπορεί να ανατυπώνεται και να κυκλοφορεί εύκολα», μου είχε πει μια μέρα ο Μίμης. Από τότε και για τέσσερις δεκαετίες ο Μίμης ήταν ένας δάσκαλος που μπορούσα να ανατρέξω και να πάρω ιδέες και συμβουλές.
Είναι αδύνατον να καταγράψω τις δεκάδες αφηγήσεις για μικρά ή μεγάλα γεγονότα. Ιστορίες από τις μάχες στην Κατοχή και τον Εμφύλιο; Τη δυσκολία να υπάρξεις τροτσκιστής στον ΕΛΑΣ; Ο κίνδυνος να εκτελεστείς από Γερμανούς αλλά και από την ΟΠΛΑ; Μου έλεγε πως ο Αραβαντινός στην Κεφαλονιά την είχε γλυτώσει πολλές χάρις τη στήριξη που είχε από ΕΛΑΣιτες πριν τον φάει επιτελείο της ΟΠΛΑ. Ήξερε πως κινδύνευε αλλά «οι επαναστάτες οφείλουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης ακόμα κι αν το πληρώσουν με την ίδια τη ζωή τους.
Αξέχαστες μου έχουν μείνει οι περιγραφές για τη δράση στη δεκαετία του `60 και για το πώς οι γραφειοκράτες είχαν μείνει έντρομοι να παρακολουθούν χιλιάδες οικοδόμους να σπάνε τις εντολές της ηγεσίας για ειρηνική διαδήλωση και έτσι να γίνονται τα «Ιουλιανά». Μου έλεγε πώς διακινούσαν προκηρύξεις σε καθεστώς παρανομίας. Ένας τρόπος ήταν η τοποθέτησή τους σε ρόδες σταθμευμένων αυτοκινήτων τη νύχτα ώστε το πρωί να τις εκσφενδονίσουν σαν φέιγ βολάν σε όλη τη γειτονιά. Ένας άλλος τρόπος ήταν οι τρύπιες τσέπες: είχες τις προκηρύξεις στην τσέπη και τις άφηναν να πέφτουν μια – μια μέσα από τα μπατζάκια του παντελονιού σου.
Πόσα βιβλία.. πόσες κουβέντες.. Το 1990 μου δίνει σε φωτοτυπίες το υπό έκδοση βιβλίο του «Κοινωνικοί Αγώνες στην Ελλάδα 1932 – 1936». Ήταν η πρώτη φορά που μου ζήτησε να του κάνω παρατηρήσεις πριν την έκδοση. Ο Δημήτρης Λιβιεράτος δεν είχε τουπέ και ύφος και μπορούσε να κουβεντιάζει ισότιμα με έναν εικοσάχρονο. Είχε μια φυσική ευγένεια και συντροφικότητα που τον έκανε πραγματικό σύμβολο Επαναστάτη Σοσιαλιστή. Ακόμα κι όταν διαφωνούσες, ποτέ δεν είχε ίχνος ηγεμονισμού ή υπεροψίας. Δεν μπορώ να θυμηθώ καμία αντιπαράθεση γιατί πάντα οι συζητήσεις μας κατέληγαν με περισσότερη γνώση. Η κατάθεση διαφορετικών απόψεων ήταν ευκαιρία να ξεδιπλωθούν τα επιχειρήματα κι έτσι έφευγες με πιο σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων.
Το 1998 γνώρισα και τον «αφρικανό» Λιβιεράτο. Ένα ταξίδι μου στο Καμερούν με φέρνει σε επικοινωνία με αυτή την ήπειρο καταρρίπτοντας όλους τους λευκούς μύθους που έχουν χτιστεί τους τελευταίους αιώνες. Στη συνάντηση μου με το Μίμη επιστρέφοντας από την Αφρική και ξεκινώντας να αφηγούμαι τις εμπειρίες μου ο Δημήτρης με διακόπτει λέγοντας μου: «έπαθες αφρικανίτιδα»! Μου εξήγησε πως σε αυτή την ήπειρο δεν μπορείς να πας ως τουρίστας. Είναι τέτοια η «φύση» της όπου ή θα σε κρατήσει και ενσωματώσει ή θα σε «πετάξει». «Πηγαίνοντας στην Αφρική, ή θα την ερωτευτείς ή δεν θα μπορείς να σταθείς ούτε μια μέρα. Και αυτό δεν είναι στενά πολιτικό. Είχα συντρόφους που έψαχναν τον τρόπο να γυρίσουν Ευρώπη το συντομότερο δυνατό, ενώ άλλοι όπως εγώ αισθανόμαστε οικεία» μου διηγήθηκε ο Δημήτρης. Μου έδωσε την εξαντλημένη, τότε, «Μαύρη Ήπειρος» σε φωτοτυπίες και η Αφρική ήταν ένα απαραίτητο θέμα των συζητήσεων μας.
Με το Μίμη «ξαναβρεθήκαμε», δηλαδή επανακαθορίσαμε τη σχέση το 2016. Είχε έρθει ρήξη η σχέση του με τον πατερά μου και γινόντουσαν άβολες κάποιες κουβέντες. Όμως από τη μια ο θάνατος του πατέρα μου αυτή τη χρονιά και η ίδρυση της ΟΡ.Μ.Α.από την άλλη έδωσε νέα περιεχόμενα. Μέχρι το τέλος της ζωής του κουβεντιάζαμε για την Οργάνωση, τα οικονομικά φυλλάδια που συνέχιζε να εκδίδει, το Σοσιαλισμό, την Αφρική. Χαιρόταν με τους νέους και νέες που του πήγαιναν την «Αντιφασιστική Φρουρά» κάθε μήνα.
Κι όμως μετά από τόσες δεκαετίες και τόσες εκατοντάδες συζητήσεις εμένα μου έχουν καρφωθεί κάποιες «κοινές» συμβουλές του: «Γιώργο, μου έλεγε, κόψε το κάπνισμα και πρόσεχε την υγεία σου. Οι Επαναστάτες πρέπει να φροντίσουν να ζουν όσο μπορούν περισσότερο και να είναι υγιείς και μάχιμοι. Δεν πρέπει το Κεφάλαιο να την γλυτώνει τόσο εύκολα από εμάς.» Το τσιγάρο το έχω κόψει από τις 21 Φεβρουαρίου 2005 και περηφανευόμουν στο Δημήτρη γι` αυτό μέχρι και το περασμένο Σάββατο που τον είδα για τελευταία φορά.
Σε κάθε μάχη που δίνω… Κάθε μέρα που με βρίσκει μάχιμο ενάντια στον καπιταλισμό… Κάθε διαδήλωση, κάθε άρθρο, κάθε απεργία που βρίσκομαι… ένα κομμάτι της το οφείλω στο Μίμη, ένα κομμάτι της το αφιερώνω στο Μίμη.
Έτσι κι αλλιώς στην επόμενη νικηφόρα Σοσιαλιστική Επανάσταση θα «υπάρχει», θα «χαίρεται» και θα «γιορτάζει» και ο Δημήτρης Λιβιεράτος μαζί με τα εκατομμύρια των τότε ελεύθερων και πρώην καταπιεσμένων εργατών.
Μίμη δεν σε αποχαιρετώ.. είσαι πάντα μαζί μας..
Γιώργος Γιαννουλέας
Παρασκευή 16 Ιουνίου 2023
