Την Τετάρτη 31/07/2024, στο αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας, η Οργάνωση Μαχητικού Αντιφασισμού μαζί με συντρόφους και συντρόφισσες, φίλους και φίλες, την οικογένειά του και οικείους του αποχαιρετήσαμε με πολιτική τιμή τον σύντροφο Κώστα Τσάγκο.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, σύντροφοι και συντρόφισσες τον συνόδευαν μέχρι το τέλος και οι σημαίες της Οργάνωσης κυμάτιζαν στην αίθουσα. Με ψηλά τις σημαίες και το φρόνημα τραγουδήσαμε τη Διεθνή, ενώ από τη μικροφωνική παίχτηκε το My Way του Elvis Presley, ενός τραγουδιστή που λάτρευε ο Κώστας.
Ακολουθεί ο πολιτικός χαιρετισμός της ΟΡ.Μ.Α. που διάβασε ο σ. Γιώργος Γιαννουλέας που ήταν και προσωπικός φίλος του Κώστα από τα σχολικά χρόνια:
“Ο Κώστας ήταν σαράντα χρόνια φίλος μου και πολιτικός σύντροφος μου στην υπόθεση της Σοσιαλιστικής Επανάστασης.
Ο Κώστας δεν ήταν το κλασσικό αριστερό στέλεχος. Δεν ήταν αυτός που θα έβγαινε μπροστά! Ο «ηγέτης»! Αυτός που θα γινόταν πρόεδρος σωματείου, ο βασικός ρήτορας γενικών συνελεύσεων, ο οργανωτής φραξιών ή ο κεντρικός εισηγητής ιδεολογικών και πολιτικών διαφωνιών. Δεν ήταν αυτός που θα σήκωνε τη φωνή του. Απεχθανόταν τις εντάσεις και πάντα προωθούσε τις λογικές αυτενέργειας, πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας. Έμενε συνειδητά στο παρασκήνιο και πολλές φορές σιωπούσε όταν έβγαιναν οι «μεγάλες» αντιπαραθέσεις.
Αυτή η στάση δημιουργούσε μια λανθασμένη εντύπωση αδυναμίας. Αυτό το «πίσω βήμα» που έκανε δεν ήταν υποχώρηση αλλά έδινε χρόνο και χώρο στη σκέψη και στον προβληματισμό. Στα 17 μας όταν ήμαστε συμμαθητές μου ήταν ακατανόητη η σιωπή του. Είχαμε «πλακωθεί» να αναλάβει την κεντρική εισήγηση σε εκδήλωση της Μαθητικής Πρωτοβουλίας Πειραιά. Δεν έγινε ποτέ η εκδήλωση, αναβλήθηκε η «σύγκρουση». Έπρεπε να φτάσουμε πολλά χρόνια αργότερα για να συνειδητοποιήσω πως αυτή η στάση του δεν ήταν κάποια ανεπάρκεια, κάποια ημιτελή γνώση αλλά συνειδητή στάση να παραχωρεί χώρο σε αυτούς και αυτές που θρέφονται από αυτόν και τον χρειάζονται για να υπάρξουν. Ο Κώστας δεν είχε τέτοια ανάγκη.
Φυσικά και ήταν αυστηρός. Πολύ αυστηρός! Μέχρι παρεξηγήσεως! Αλλά αυτό δεν προέκυπτε από ημιτελή γνώση, από αδιαλλαξία. Πήγαζε από τη συνειδητή στράτευση του στην υπόθεση της Επανάστασης. Η επιμονή του ήταν διαλεκτικά δεμένη με την ενθάρρυνση της αυτενέργειας.
Όταν μαζί με άλλους συντρόφους και συντρόφισσες ιδρύσαμε την Οργάνωση Μαχητικού Αντιφασισμού πριν 10 χρόνια, ο Κώστας αποτελούσε ένα κεντρικό σημείο αναφοράς για όλους και όλες μας. Πάλι, δεν ήταν αυτός που τις «έπαιζε» με τους φασίστες, δεν θα ήταν αυτός που θα συγκροτούσε τα ιδεολογικά η πολιτικά διλήμματα. Θα ήταν αυτός, όμως, που με τη νηφαλιότητα, την επιμονή και τις γνώσεις του θα ήταν πάντα εκεί που τον χρειαζόταν η Οργάνωση και οι σύντροφοι και συντρόφισσες του.
Ο χαρακτήρας του Κώστα μέρα με την ημέρα, χρόνο με τον χρόνο χτιζότανε με τα καλύτερα κομμουνιστικά υλικά: αυτά της λιτής ουσίας, της μετριοφροσύνης, της ταπεινότητας αλλά μαζί με την αστείρευτη αυτοθυσία. Ο Κώστας όλο και περισσότερο γινόταν αυτό που διαβάζουμε στα βιβλία και στις αφηγήσεις: ο σύντροφος αγωνιστής που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ένα γρανάζι, ένα απλό αλλά σημαντικό μέρος του χειμάρρου του ταξικού κινήματος.
Ο Κώστας ως γνήσιος κομμουνιστής δεν κόμπαζε αυτάρεσκα. Δεν «πούλαγε» τα σαράντα χρόνια ένταξης του στην αριστερά και το κίνημα. Είχε διαβάσει χιλιάδες βιβλία αλλά δεν έκανε επίδειξη γνώσεων. Είχε συμμετάσχει σε ιστορικές μάχες του εργατικού κινήματος τις τελευταίες δεκαετίες αλλά πάντα θεωρούσε πιο σημαντική την κάθε προσπάθεια, το κάθε πρώτο διστακτικό βήμα ενός νέου συντρόφου ή συντρόφισσας.
Ο Διεθνισμός για τον Κώστα δεν ήταν μια κενή λέξη. Η μελέτη των διεθνών εξελίξεων δεν γινόταν από την πλευρά του αριστερού κοσμοπολιτισμού ούτε από μια αφηρημένη επίκληση «αλληλεγγύης των λαών». Ο εχθρός μας παρέμενε «στην χώρα μας, η δική μας αστική τάξη» αλλά πάντα με το βλέμμα στα διεθνή κινήματα και την παγκόσμια αριστερά.
Το ανθρώπινο είδος είναι το μοναδικό (προς το παρόν) που έχει γνώση της θνητότητας του. Όμως «συμβιβαζόμαστε» πως θα ζούμε στις μνήμες των επόμενων γενεών μας.
Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες ανήκουν σε μια ιδιαίτερη φάρα αυτού του είδους. Δεν ζούνε μόνο για την επιβίωση αλλά για να φτιάξουν ένα κόσμο καλύτερο για τις επόμενες γενιές· όχι μόνο για τους οικείους τους, για την οικογένειά τους και τους φίλους τους, αλλά για τον ανώνυμο εργάτη, για τις πληβείες τάξεις στο σύνολό τους. Έναν κόσμο που δεν θα τον γνωρίσουν ποτέ αλλά και που είναι έτοιμοι να θυσιάσουν μερικές «απολαύσεις» του σύντομου περάσματος τους από τη γη. Είναι, μάλλον, ακατάλληλοι να δημιουργήσουν μεγάλη υλική περιουσία και διακινδυνεύουν συνεχώς τη σωματική τους ακεραιότητα. Χάνουν ακόμα και την ελευθερία τους για μικρά ή μεγάλα διαστήματα.
Όμως οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες συνεχίζουν να ζουν στη μνήμη των συντρόφων τους, στη μνήμη του εργατικού κινήματος. Δεν θυμόμαστε μόνο το Λένιν και τον Γκεβάρα. Ο κάθε αγωνιστής και αγωνίστρια σε μια δημοτική κίνηση, σε ένα σωματείο, σε ένα σύλλογο αποτελεί μια σταγόνα στο ποτάμι δύο αιώνων κινήματος. Μνημονεύεται και γίνεται στήριγμα και υπόδειγμα για τους επόμενους αγωνιστές και αγωνίστριες.
Δεν τον αποχαιρετάμε! Τον χαιρετίζουμε! Και θα του δώσουμε μια σημαία και μια Αντιφασιστική Φρουρά να κρατάει στο ταξίδι του!
Ο σύντροφος Κώστας θα μείνει για πάντα παρών, επώνυμος, μαζί μας. Θα μας ψιθυρίζει συνεχώς στο αυτί μας να παλεύουμε θαρρετά για την υπόθεση του Σοσιαλισμού.
Ο σύντροφος Κώστας κέρδισε σεμνά την αθανασία του.”
