Η Νέα Δημοκρατία θέλει. Μπορεί όμως; Τα μεγάλα ποσοστά που της εξασφάλισαν την αυτοδυναμία στο κοινοβούλιο, η εμφάνιση των ακροδεξιών κομμάτων που θα λειτουργήσουν ως μαξιλαράκια στις πολιτικές της και η μεγάλη ήττα που υπέστη η αριστερά στο σύνολό της, είναι αρκετά για να γεννήσουν προβληματισμούς προς όλες τις πλευρές καθώς τα διακυβεύματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι νέοι συσχετισμοί της κοινωνίας θα είναι αρκετά δύσκολα. Ο Μωυσής Μητσοτάκης έχει λίγο χρόνο για να απολαύσει τα δαφνοστέφανά του καθώς θα βρεθεί ενώπιον ‘’γρίφων για δυνατούς λύτες’’ και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε από τώρα να προεξοφλήσουμε το αποτέλεσμα.
Όλη αυτή η συνθήκη, όπως ανωτέρω περιγράφηκε είναι πιθανό να ενισχύσει τη δυναμική της νέας κυβέρνησης, ωστόσο δεν διασφαλίζει a priori, την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επερχόμενων προκλήσεων σε όλα τα επίπεδα χάραξης πολιτικής, καθώς αναμένεται να εμφανιστούν νέες αντιφάσεις στη στρατηγική της ανάπτυξης της οικονομίας, η οποία από την εμφάνιση της κρίσης, βάζει στο στόχαστρο την εργατική δύναμη, διεκδικώντας την περαιτέρω μείωσή της. Εφήμερες μεταρρυθμίσεις που έλαβαν χώρα τους προηγούμενους μήνες δεν κατάφεραν να μειώσουν το κόστος διαβίωσης στα αναγκαία επίπεδα, πρόσφεραν απλά, μια πρόσκαιρη ανάσα στον οικογενειακό προϋπολογισμό, η οποία σαφώς και δεν αρκεί για την επιβίωση σε μια κατάσταση οικονομικής ασφυξίας στην οποία ζούμε εδώ και χρόνια. Άλλωστε, τα power pass τροφοδοτούμενα από τον προϋπολογισμό και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, δηλαδή από τη φορολογία των πολιτών, ήρθαν να τους πάρουν το εισόδημα από την πίσω πόρτα.
Μέσα από ένα περιβάλλον συνεχούς προώθησης του success story της κυβέρνησης, από τα ΜΜΕ, τα οποία υπήρξαν πιστοί σύμμαχοί της, στο παιχνίδι εξαγοράς και εξαπάτησης του εκλογικού κοινού με διάφορους τρόπους, οδηγηθήκαμε στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος.
Η ρήτρα αναπροσαρμογής επανέρχεται στο προσκήνιο αν και ποτέ η κυβέρνηση δεν την περιόρισε ικανοποιητικά. Οι κοινωνικές αντιδράσεις και η προεκλογική περίοδος την ανάγκασαν να έρθει σε μία συμφωνία με τους παραγωγούς και εμπόρους ηλεκτρικού ρεύματος για να θέσει όρια στα υπερκοστολογημένα τιμολόγια που δημιουργούσαν φρίκη στα νοικοκυριά. Βέβαια, οι εταιρείες κατάφεραν να προσαρμοστούν σε αυτούς τους νέους όρους, στους οποίους με σφιγμένο το στομάχι συναίνεσαν, υιοθετώντας νέες πολιτικές. Χαρακτηριστικά, οι προμηθευτές ενώ κατέθεταν προγράμματα με σημαντικές προσφορές στην κοστολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος, ταυτόχρονα διατηρούσαν ή αύξαναν τις τιμές σε υφιστάμενους πελάτες. Έτσι κατάφερναν να εξισορροπήσουν τη χασούρα από το πλαφόν στην ρήτρα αναπροσαρμογής και σε συνδυασμό με την επιδότηση των κερδών τους από κρατικό χρήμα, να διατηρήσουν τα οικονομικά τους οφέλη στα ύψη. Στην αντίπερα όχθη η επιδοματική πολιτική και η ανεπαρκής αντιπολίτευση, στάθηκαν ικανές να διαμορφώσουν μία κάλπικη ατμόσφαιρα στην αγορά η οποία οδήγησε στην ανανέωση της κυβερνητικής θητείας του Μητσοτάκη.
Η περίοδος χάριτος λοιπόν λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου και χωρίς να περιμένουμε ιδιαίτερες εκπλήξεις, η ρήτρα αναπροσαρμογής θα επιστρέψει στα προηγούμενα επίπεδα που μας συστήθηκε, συνεχίζοντας να απομυζά την ήδη μειωμένη οικονομική δύναμη των εργαζομένων. Η ελπίδα για έναν ζεστό χειμώνα επανέρχεται με ταχείς ρυθμούς.
Η αναφορά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που ερμηνεύει το φαινόμενο του πληθωρισμού, χρεώνει τη μεγαλύτερη ευθύνη της αύξησης του, στα εταιρικά κέρδη. Με αυτό τον τρόπο καυτηριάζεται η πραγματική πηγή της δραματικής του αύξησης τα τελευταία δύο χρόνια, αντιμετωπίζοντας στην πράξη την αφήγηση ‘’φταίει ο πόλεμος’’ ως πρόσχημα. Προεκλογικά, πάλι, υπήρχε μία διαχείριση του ποσοστού αύξησης, εμποδίζοντας προσωρινά την απογείωσή του. Και σε αυτή την περίπτωση η αύξηση των τιμών, βασικών προϊόντων, που αποτελούν την κύρια πηγή εξόδων του μέσου νοικοκυριού και αδειάζει τις τσέπες των εργαζομένων, δεν εμποδίστηκε επαρκώς ενώ το ‘’καλάθι του νοικοκυριού’’ ήταν πραγματικά στάχτη στα μάτια των καταναλωτών, δίνοντας την επιλογή στα supermarket να δεσμεύσουν τις τιμές των προϊόντων που τους ενδιέφεραν. Δηλαδή εκείνων που παρέμεναν στις αποθήκες ή αυτών που έληγαν σύντομα, αλλάζοντας την ταμπέλα “καλάθι της νοικοκυράς” κατά το δοκούν κάθε φορά. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως το νέο κυβερνητικό, οικονομικό επιτελείο θα δώσει παράταση στο market pass και στο ‘’καλάθι του νοικοκυριού’’ χωρίς να έχει καταφέρει να βάλει φρένο στις τιμές, για παράδειγμα, των τροφίμων που βλέπουν συνεχώς αύξηση τους τελευταίους είκοσι τέσσερις μήνες!
Καθίσταται λοιπόν σαφές πως ο υψηλότερος πληθωρισμός αντανακλά τα υψηλότερα επιχειρηματικά κέρδη, αποκαλύπτοντας τις πραγματικές διαθέσεις των επιχειρηματικών συμφερόντων. Χρησιμοποίησαν το πρόσχημα του πληθωρισμού για να αυξήσουν γρήγορα τα χρηματικά αποθέματά τους και τα κατάφεραν!
Έτσι, συνεχίζοντας στο βάδισμα της βάθυνσης της οικονομικής κρίσης και της ανασφάλειας που αυτή γεννάει, αυτές οι διαθέσεις δε θα πάψουν να υπάρχουν. Θα πιέσουν περισσότερο την κυβέρνηση (άλλο που δεν θέλει) να μεσολαβήσει στην αύξηση των κερδών τους, εκμεταλλευόμενες το νέο εκλογικό αποτέλεσμα. Αν η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων είναι ήδη πληγωμένη, η ρήτρα αναπροσαρμογής ‘’παραμονεύει’’ και ο μισθός εξαντλείται στα μακαρόνια, στα μέσα του μήνα, τότε ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας θα αντιμετωπίσει εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, άμεσα, τους επόμενους μήνες.
Ο κίνδυνος της απόλυτης φτώχειας χτυπάει εδώ και ώρα το κουδούνι και όσο περνάει ο καιρός, θα το κάνει πιο πεισματικά. Δε θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς όταν οι μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι στα επίπεδα που ήταν δέκα χρόνια πριν. Η πολιορκία που δέχονται είναι περισσότερο εμφανής μέσω της έλλειψης αντισταθμίσματος από τις απαραίτητες αυξήσεις που θα μπορούσαν να ισορροπήσουν την κατάσταση. Έτσι λοιπόν, χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα αύξηση στους μισθούς που θα αντισταθούν στην επίθεση των επιχειρηματικών συμφερόντων και με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της Νέας Δημοκρατίας να είναι λόγια του αέρα που ‘’απαιτούνταν’’ λόγω της προεκλογικής καμπάνιας, το μέλλον δε διαφαίνεται θετικό. Ο διοικητής της Τράπεζας Ελλάδας, Γ. Στουρνάρας, ήταν ξεκάθαρος όταν σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωνε πως ‘’οι μισθοί δε θα έρχονται σε αντίθεση με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και τη δημοσιονομική σταθερότητα’’, θέτοντας ως βασική προτεραιότητα τις προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις για την τρίτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πίσω από τις προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις που παρουσιάζουν τα νέα μέτρα που θα πάρει άμεσα η κυβέρνηση και μιλάνε για ‘’εκσυγχρονισμό’’ του κράτους και ανάπτυξη της οικονομίας, βρίσκεται ένα νέο πακέτο αντεργατικών μέτρων που θα βάλουν στο στόχαστρο πιο επίμονα την Υγεία, την Παιδεία, την κατοικία και τις θέσεις εργασίας των πολιτών. Ένα πακέτο μάλιστα που δεν συμπεριλαμβάνει την τηλεδιοίκηση των τρένων, η έλλειψη της οποίας, εξαιτίας της συνεχόμενης υποχρηματοδότησης των κρατικών δομών, έβαψε τα χέρια της κυβέρνησης με το αίμα πενήντα επτά συνανθρώπων μας πριν λίγους μήνες.
Μεταξύ των εξαγγελλόμενων μέτρων, περιλαμβάνεται η επιτάχυνση της ιδιωτικοποίησης του συστήματος Υγείας και η απελευθέρωση της αγοράς της εκπαίδευσης από τα κρατικά πανεπιστήμια, με τη μείωση των κρατικών δαπανών που αφιερώνονται σε αυτά να μην αποτελούν ‘’αγκάθι’’ για την ευημερία του λαού, όπως ισχυρίστηκε, αλλά νέα πεδία κερδοφορίας και νομιμοποίησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Αν αναλογιστούμε πως η πολιτικοποίηση που συνεχίζει να ακμάζει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, συνέβαλε στις τέσσερις διαδοχικές ήττες των προσπαθειών εγκαθίδρυσης της πανεπιστημιακής αστυνομίας, από την προηγούμενη τετραετή διακυβέρνηση, η πάταξη της καθίσταται επιτακτική μεν, αβέβαιη δε. Όλο αυτό το κακό προηγούμενο, οδηγεί αφενός την κυβέρνηση να θέτει ως προτεραιότητα το τσάκισμα της δυνατότητας πολιτικής στράτευσης των φοιτητών εντός του πανεπιστημιακού χώρου, η νωπή μνήμη του αφετέρου, ενθαρρύνει το κίνημα για αντίσταση .
Η κρίση του Αρείου Πάγου, σχετικά με τη συνταγματικότητα της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών, καλεί την κυβέρνηση, παρουσιάζοντας τη δράση της ως αναγκαιότητα συμμόρφωσης με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, να προχωρήσει άμεσα στην υλοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων πλειστηριασμών, ως προαπαιτούμενο της τρίτης δόσης ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται ως ευκαιρία των τραπεζών να ξεφορτωθούν ‘’κόκκινα δάνεια’’ και των funds να κερδοσκοπήσουν, μέσω της εκμετάλλευσης του κινδύνου φτωχών μικρο-οφειλετών να χάσουν τη σκεπή πάνω από τα κεφάλια τους. Πέρα από τον δεδομένο κοινωνικό αναβρασμό που θα προκύψει, η οργανωτική δυσκολία και η ανασφάλεια για πιθανή οικονομική αποτυχία, πλανιούνται στην ατμόσφαιρα. Οι δικαστικοί κλητήρες θα χρειαστεί να ανταποκριθούν σε χιλιάδες αιτήσεις πλειστηριασμών, συνοδευόμενοι μάλιστα κάθε φορά από ισχυρή αστυνομική παρουσία, καθώς διόλου ευπρόσδεκτη δεν θα είναι η παρουσία τους στο χώρο… Ο κίνδυνος διεκπεραίωσης των πλειστηριασμών σε τιμές σημαντικά χαμηλότερες αυτών που αντιστοιχούν στην πραγματική αξία των ακινήτων, ενδέχεται να δημιουργήσει ένα ντόμινο μείωσης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και να γκρεμίσει το success story του real estate.
Τα τελευταία δύο χρόνια η κυβέρνηση, δίνει συνεχώς παρατάσεις σε αναμετρήσεις ευελπιστώντας πως θα βρεθεί σε ευνοϊκότερη θέση. Οι δυσκολίες που δημιουργεί η παγκόσμια οικονομική κρίση θα τη φέρει αντιμέτωπη με νέες αντιφάσεις οι οποίες θα καταστήσουν την ευημερία την οποία ευαγγελίζεται, ένα μακρινό όνειρο. Σε αυτή την ιστορική συγκυρία που θα ξεδιπλωθεί σύντομα μπροστά μας, πρέπει να βρεθούμε ιδεολογικά τακτοποιημένοι και κατάλληλα, οργανωτικά προετοιμασμένοι για να διασταυρώσουμε τα ξίφη μας. Σαν έτοιμοι από καιρό, σαν θαρραλέοι.
Γιάννης Μιχάλαρος