Μετά από δύο χρόνια εγκλεισμού και αποκλεισμού από τις πολιτικές συλλογικές διαδικασίες που επέβαλε η κυβέρνηση με πρόσχημα τον covid και συνηγόρησαν τα ρεφορμιστικά κομμάτια του κινήματος, τον Μάιο του 2022 έγιναν οι φοιτητικές εκλογές. Το φοιτητικό κίνημα ένιωθε ότι τις χρωστούσε στον εαυτό του μετά από 3 χρόνια διακυβέρνησης Μητσοτάκη, καραντίνας, καταστολής, απαγορεύσεων, απολύσεων και συνολικής επίθεσης στην τάξη.
Δεν θα έπρεπε όμως να ξεχάσουμε πως αυτές οι συνθήκες έχουν επηρεάσει την κοινωνία και ειδικά την νεολαία. Οι φοιτητές και μαθητές είχαν μπει σε διαδικασίες διαδικτυακών μαθημάτων και εξετάσεων άρα και αποκοινωνικοποίησης, αποπολιτικοποίησης και γενικευμένης αποστείρωσης από τις συναναστροφές τουλάχιστον με τους συνομήλικούς του. Ο νέος για παράδειγμα που έδωσε πανελλαδικές και πέρασε το 2019 στη σχολή του, στο σήμερα συμπληρώνει το τρίτο έτος φοίτησης και επέστρεψε στο πανεπιστήμιο δια ζώσης τον περασμένο Σεπτέμβρη, μετά από 2 χρόνια απομόνωσης από τους συμφοιτητές του. Τα ερωτήματα που έχουμε να απαντήσουμε είναι, ο φοιτητής αυτός έχει βρεθεί ποτέ σε γενική συνέλευση της σχολής του; Έχει κάνει ποτέ πηγαδάκι με τις παρατάξεις της σχολής; Έχει πάει ποτέ σε πάρτι ή φεστιβάλ εκεί; Ψήφισε στις φοιτητικές εκλογές;
Κοιτώντας τα αποτελέσματα των φοιτητικών εκλογών και αναλύοντας τα νούμερα μπορούμε να φτάσουμε σε ορισμένα συμπεράσματα που έχουν σημασία. Αρχικά περί συμμετοχής, το 2019 φαίνεται να συμμετείχαν 52.655 άτομα δίνοντας στη ΔΑΠ 20.047 ψήφους και στην ΠΚΣ 11.813, ενώ φέτος ψήφισαν 51.890 άτομα με ψήφους στη ΔΑΠ 13.807 και την ΠΚΣ 16.684. Όσον αφορά τα υπόλοιπα σχήματα τα ΕΑΑΚ ανεβήκαν από 6.373 σε 7.634, το Bloco από 859 σε 1.267 και λοιπά αριστερά σχήματα είχαν πτώση κατά 500 ψήφους περίπου. Αν αξιολογήσουμε αυτά τα νούμερα φαίνεται μια σημαντική μετατόπιση από δεξιά προς τα αριστερά, αλλά θα ήταν λάθος να μείνουμε μόνο εκεί καθώς κάποιες αλλαγές έχουν προστεθεί αυτά τα χρόνια και θα ήταν έλλειψη να μην συμπεριληφθούν. Το «μυστικό» κρύβεται στα ΤΕΙ. Το 2019 ήταν ξεχωριστά τμήματα με ξεχωριστή καταγραφή, ενώ το 2022 είναι ενσωματωμένα ΑΕΙ μέσω της «πανεπιστημιοποίησης». Έτσι, το 2019 τα ΑΕΙ ήταν 205 και το 2022, 259. Όποτε στις φετινές εκλογές «εξαφανίζεται» η συμμετοχή των ΤΕΙ του 2019 που πάει στην αποχή. Ουσιαστικά η ΠΚΣ είχε άλλους 2.115 ψήφους άρα στο σύνολο 13.928 το 2019. Δηλαδή μια καλή άνοδο κατά 2.500 ψήφους. Το μεγάλο κομμάτι αποχής από τις εκλογές διέφυγε από την δεξιά και αυτό είναι επίσης θετικό. Η ΔΑΠ έχασε σίγουρα χιλιάδες ψήφων και σε αυτό έπαιξε ρόλο και πάλι η καραντίνα και η πολιτική της κυβέρνησης σχετικά με τον covid. Η ΔΑΠ τα είχε παρατήσει και το δεξιό μπλοκ εσωτερικά την κατηγορεί για αυτό. Είναι μια παράταξη που σαν σημείο συνάντησης και συνένωσης έχει τα μπουζούκια, τα πάρτι, τις εκδρομές στο Μπάνσκο και τη Μύκονο που καλούσε με διαφημίσεις με περίσσιο σεξισμό και συντηρητισμό και το μοίρασμα σημειώσεων και θεμάτων και συνεργασίες με δεξιούς καθηγητές πίσω από κλειστές πόρτες. Την ώρα λοιπόν που όλα αυτά δεν μπορούσε να τα δουλέψει λόγω καραντίνας, έχασε μέρος του κοινού της που την ακολουθούσε για αυτά. Η κρίση της δεξιάς σε αυτό το επίπεδο είναι κάτι που εννοείται μας χαροποιεί.
Σε συνέχεια ανάλυσης των αποτελεσμάτων έχουμε την ΠΚΣ που μένει τόσο καιρό στη λογική τύπου “Θα λογαριαστούμε μετά”. Στα πανεπιστήμια έβαζε σαν κεντρικό ζήτημα την διατήρηση των υγειονομικών μέτρων και στις γενικές συνελεύσεις που δοκιμάστηκε να γίνουν αυτό το διάστημα θεωρούσε σημαντικότατο ζήτημα οι παρευρισκόμενοι να φοράνε μάσκα παρά όλα τα υπόλοιπα. Βέβαια σε πολλές περιπτώσεις και κομμάτια της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς έμειναν εκεί σε φοιτητικές διαδικασίες. Υπήρχαν όμως αντιστάσεις στις λογικές αυτές με διακοπή των face control και των ελέγχων πιστοποιητικών εμβολιασμού και green pass που τέθηκαν σε λειτουργία το χειμερινό εξάμηνο και η ΟΡΜΑ με την Πρωτοβουλία Δράσης Ενάντια στα Κατασταλτικά Μέτρα πρωτοστάτησαν σε αυτό, αναγνωρίζοντας ότι είναι ένας τρόπος να φέρει η κυβέρνηση τις τακτικές ελέγχου μέσα στα πανεπιστήμια και τους μπάτσους με άσπρες ποδιές. Παρ’ όλη την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των φοιτητικών εκλογών δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να θεωρήσουμε ότι οι εκλογές είτε οι φοιτητικές είτε των σωματείων ταυτίζονται με την εικόνα της πολιτικής κατάστασης συνολικά. Από την άνοιξη του 2020 το φοιτητικό κίνημα είναι δυστυχώς παγωμένο και η εκλογική νίκη του ΚΚΕ δίνει μεν μια νότα αισιοδοξίας αλλά στην πράξη την ώρα που διεκδικεί ότι αυτή είναι η αριστερά στους χώρους αυτούς, αφήνει τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει κεντρικό ρόλο κοινοβουλευτικά και ενισχύει την λογική της πολικής μέσω του twitter και του facebook όπως στην καραντίνα και την πολιτική της ανάθεσης μέσω του φετιχισμού των εκλογών.
Τα πανεπιστήμια είναι δικοί μας χώροι. Τα πανεπιστήμια και οι σχολές ιδεολογικά ανήκουν στο ταξικό κίνημα χάρη στους αγώνες που έδωσαν οι πρόγονοί μας, έτσι σήμερα αποτελούν χώρους μαζικής πολιτικοποίησης, συνδικαλισμού και εμπλοκής με τα ζητήματα της κοινωνίας. Οι φοιτητικοί σύλλογοι, οι φοιτητικές παρατάξεις, η γενική συνέλευση, οι αφίσες , τα τραπεζάκια και οι πολιτικές εκδηλώσεις δεν υπάρχουν σε κανέναν άλλο τόσο μαζικό χώρο και αυτό ενοχλεί όλες τις δεξιές κυβερνήσεις που έχουν περάσει ανά τα χρόνια και καθεμία από αυτές προσπαθούσε να βρει τρόπο να εμποδίσει τους αγώνες που δίνονται μέσα από τους χώρους αυτούς είτε με τσεκούρια είτε με νόμους. Πόσω μάλλον η κυβέρνηση Μητσοτάκη στο σήμερα που προσπαθεί να εφαρμόσει ολική επίθεση σε κάθε χώρο του εργατικού κινήματος. Η προσπάθεια διάλυσης του φοιτητικού κινήματος λοιπόν γίνεται από διάφορες πλευρές. Η κυβέρνηση ξεκίνησε με τον νόμο κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου 3 μήνες μετά την εκλογή της, το καλοκαίρι του 2019, θέλοντας να εδραιώσει τον έλεγχο των φοιτητικών πάσων στις εισόδους των πανεπιστημιακών χώρων στοχεύοντας ξεκάθαρα τις κινηματικές διαδικασίες που διενεργούνται μέσα, συνδυάζοντας και την πανεπιστημιακή αστυνομία που τους δίνει το ελεύθερο με μια απλή εντολή να μπορεί να μπουκάρει μέσα όποτε της κάνει κέφι. Βέβαια σε όλα αυτά ευτυχώς υπήρξε μαζική αντίσταση, με αποτέλεσμα η πανεπιστημιακή αστυνομία να μην έχει καταφέρει να εγκαθιδρυθεί σε κάθε πανεπιστήμιο όπως πρόσταζε το νομοσχέδιο του Χρυσοχοϊδη και αυτό είναι κέρδος. Ταυτόχρονα το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει μετατραπεί σε πειραματόζωο για την εγκατάσταση της αστυνομίας, εκεί οι φοιτητές αντιδρούν, και καλά κάνουν, ενώ η καταστολή προσπαθεί να τους εκφοβίσει ξυλοκοπώντας τους και στήνοντας κλούβες ολημερίς. Η κυβέρνηση πρόσφατα ανακοίνωσε την εγκατάσταση των μπάτσων και σε σχολές στην Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο που αυτά τα νομοσχέδια έρχονται κοντά στο καλοκαίρι, όταν έχουν πέσει οι τόνοι και δεν υπάρχουν ούτε καν μαθήματα στις σχολές. Όμως η Τρίτη προσπάθεια της ΝΔ φαίνεται να ακυρώνεται ξανά. Η πολυδιαφημισμένη έναρξη περιπολιών στα δύο μεγάλα campus σε Πανεπιστημιούπολη και Πολυτεχνειούπολη στην Αθήνα που είχε προγραμματιστεί στις 10 του Ιούνη ακυρώθηκε στην πράξη. Η πιθανότητα ξεχαρβαλώματος όλης της «εύρυθμης» λειτουργίας των Πανεπιστημίων και των εξετάσεων μετατρέποντας τα πανεπιστήμια σε χώρους μαζικών συγκρούσεων, δεν θα ήταν και η καλύτερη εικόνα της «επιτυχημένης» κυβέρνησης. Φυσικά και δεν ξεμπερδέψαμε. Πρόκειται να δοθεί σκληρή μάχη το επόμενο διάστημα για τη διατήρηση των πανεπιστημίων όπως τα ξέρουμε.
Ο καινούριος νόμος πλαίσιο της Κεραμέως έρχεται να αγκαλιάσει όλα αυτά τα προηγούμενα νομοσχέδια. Θέλοντας να μετατρέψει τα πανεπιστήμια σε κολέγια και την δημόσια εκπαίδευση μόνο για αρίστους ώστε να φαίνονται ελκυστικά για εταιρίες που θα εμπλακούν και θα αντλήσουν κέρδη από τους φοιτητές και τα ερευνητικά προγράμματα. Έτσι σαν κεντρικούς πυλώνες θέτει την απονομιμοποίηση των φοιτητικών παρατάξεων και την επαναφορά «αρίστων» πρυτάνεων στο ΔΕΠ με την κατάργηση των πρυτανικών εκλογών. Ακόμη και η ΠΟΣΔΕΠ φαίνεται να είναι ενάντια στην διαδικασία αυτή. Στο σημείο αυτό μπαίνει η πιθανή προοπτική, η αριστερά μπορεί να αναγκαστεί να λειτουργήσει «εκτός» θεσμών και κρατικής νομιμοποίησης; Είναι προετοιμασμένη έστω ιδεολογικά σε αυτό το ενδεχόμενο; Γιατί τα τελευταία δυο χρόνια, κομμάτια της αριστεράς υπάκουσαν χωρίς αντιστάσεις τα διατάγματα για τα υγειονομικά μέτρα κατά του κόβιντ.
Το εργατικό κίνημα πρέπει να αγωνιστεί δίπλα στο φοιτητικό το επόμενο διάστημα και να δώσει την μάχη να μην περάσει η επίθεση της ΝΔ σε κανένα επίπεδο. Τους επόμενους μήνες η κυβέρνηση θα συνεχίσει να δοκιμάζει τρόπους εξάντλησής μας παρόλο που έδωσε προσωρινούς τίτλους τέλους του κορωνοϊού και των αναγκαστικών μέτρων. Αλλά δεν θα τους αφήσουμε να μετατρέψουν τις σχολές μας σε αποστειρωμένες από πολιτικοποίηση φούσκες για χάρη των εταιριών.
της Μαρίνα Λύρα
