Την Παρασκευή 26 Ιουλίου ο Κώστας Τσάγκος έφυγε στα 55 του χρόνια μετά από πολύχρονη μάχη με πολλαπλά ζητήματα υγείας.
Από τα μαθητικά του χρόνια και για τέσσερις δεκαετίες ο Κώστας Τσάγκος ήταν ενεργό στέλεχος της Επαναστατικής Αριστεράς. Από όποια οργάνωση κι αν πέρασε αυτό γινόταν για να στηρίξει την Κομμουνιστική προοπτική και τη στρατηγική της Σοσιαλιστικής Επανάστασης.
Ιδρυτικό στέλεχος της ΟΡ.Μ.Α. και ψυχή του πολιτικού εντύπου «Αντιφασιστική Φρουρά» αποτελούσε παράδειγμα αυτοθυσίας και αυταπάρνησης για τους συντρόφους και τις συντρόφισσες. Αν η μία πλευρά του ήταν η αυστηρότητα και η πειθαρχία, αυτή ερχόταν να δέσει με την εμπιστοσύνη στη δημιουργικότητα και αυτενέργεια ακόμα και των πιο νέων συντρόφων και συντροφισσών. Η εμπειρία του γινόταν όπλο μάχης, χωρίς ίχνος ελιτισμού. Πάντα βρισκόταν σε όποιο μετερίζι χρειαζόταν η Οργάνωση. Πάντα ήταν ο σύντροφος που μπορούσες να στηριχτείς πάνω του.
Πολλοί νόμιζαν πως ήταν άνθρωπος του «μηχανισμού». Εκείνος που θα αναλάμβανε τη διεκπεραίωση τυπογραφικών και εκδοτικών εργασιών. Όμως αυτή ήταν μόνο μία πλευρά του. Η σεμνότητά του πήγαζε από την αυθεντική κομμουνιστική συντροφικότητα. Έβλεπε τον εαυτό του ως ένα μικρό γρανάζι της ταξικής πάλης στο μεγάλο ποτάμι της σοσιαλιστικής αλλαγής. Οι γνώσεις του πήγαζαν από τη μελέτη της μαρξιστικής βιβλιογραφίας αλλά και την παρακολούθηση της διεθνούς επικαιρότητας. Αυτές οι γνώσεις του ήταν «διαθέσιμες» για όλη την Οργάνωση, αλλά και για κάθε σύντροφο ή συντρόφισσα που αναζητούσε πηγές και έμπνευση.
Ακόμα και τους τελευταίους μήνες έγραφε άρθρα μέσα από το νοσοκομείο και συμμετείχε διαδικτυακά, πάντα ενεργά, στις εβδομαδιαίες συνεδριάσεις των καθοδηγητικών οργάνων. Παρά τις δυσκολίες στην υγεία του και το γεγονός ότι το μέλλον δεν προμηνυόταν ευοίωνο, με κέφι σχεδίαζε το κάθε νέο τεύχος της Α.Φ., αρθρογραφούσε ως «Α.Ω.», πρότεινε ιδέες για τη συνέχεια και ποτέ δεν σταματούσε να εργάζεται γι’ αυτό. Η αστείρευτη ενέργεια και η αισιοδοξία του ήταν αξιοθαύμαστες, αποτελώντας παράδειγμα προς μίμηση για όλους και όλες μας.
Μαθητικά χρόνια
Ως μαθητής τη δεκαετία του ’80 ήταν μέλος της Μαθητικής Πρωτοβουλίας και αργότερα της Οργάνωσης Σοσιαλιστική Επανάσταση (Ο.Σ.Ε.). Μια από τις πρώτες μάχες που πήρε μέρος ήταν οι κινητοποιήσεις για τη δολοφονία του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά, ενός μαθητή της ίδιας ηλικίας με τον Κώστα.
Συμμετείχε στις καταλήψεις των Πολυκλαδικών Λυκείων τον Δεκέμβρη του 1986 ενάντια στη μείωση των εισακτέων στα ΑΕΙ που προωθούσε η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Οι καταλήψεις αυτές ήταν οι πρώτες που έγιναν σε σχολείαστην Ελλάδα. Πραγματοποιήθηκαν με τεράστια συμμετοχή μαθητών μέσα από συνελεύσεις εκατοντάδων μαθητών/μαθητριών και κόντρα στις ρεφορμιστικές δυνάμεις μιας και η ΚΝΕ-ΚΚΕ προωθούσε την «αποχή» ως μοναδικό μέσο πάλης. Έληξαν με νίκη του μαθητικού κινήματος και άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης.
Φοιτητικά χρόνια
Ως σπουδαστής στο ΤΕΙ Πειραιά συμμετείχε στο πείραμα ίδρυσης των ΕΣΟΦ (Επαναστατικές Σοσιαλιστικές Ομάδες Φοιτητών) χτίζοντας μαζί με άλλους συντρόφους μια από τις μαζικότερες ομάδες εκείνη την περίοδο. Παράλληλα ήταν ιδρυτικό μέλος του πρώτου τοπικού πυρήνα Πειραιά της ΟΣΕ το 1989.
Τα φοιτητικά του χρόνια συνέπεσαν με την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ από το σκάνδαλο Κοσκωτά και την άνοδο της ΝΔ στην κυβέρνηση μετά από μια σύντομη περίοδο συγκυβέρνησης με το ΚΚΕ. Η κατάρρευση του «σοσιαλιστικού» στρατοπέδου και δεξιόστροφες προσαρμογές ΠΑΣΟΚ – ΚΚΕ έδωσαν χώρο στη δεξιά νεοφιλελεύθερη επίθεση. Οι ιδιωτικοποιήσεις των λεωφορείων της ΕΑΣ, η δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα από παρακρατικές δυνάμεις, η κλιμακούμενη επίθεση στην Τουρκική μειονότητα της Δυτικής Θράκης και τα εθνικιστικά συλλαλητήρια ενάντια στη Δημοκρατία της Μακεδονίας έφτιαχναν ένα ασφυκτικό πολιτικό πλαίσιο.
Σε αυτή την περίοδο σφυρηλατήθηκε η στράτευσή του ενάντια στον Εθνικισμό, την Ακροδεξιά και το Φασισμό. Συμμετείχε σε όλες τις μαζικές κινητοποιήσεις ενάντια στη δολοφονία Τεμπονέρα. Υποστήριξε σε δυσμενείς συνθήκες μέσα στα σπουδαστικά αμφιθέατρα τις διώξεις της Μακεδονικής και Τουρκικής Μειονότητας. Ήταν παρών, φυσικά, στα ξεβρακώματα των «νοικοκυραίων» και των ΜΑΤ από τους εργαζόμενους των αστικών λεωφορείων.
Δεκαετία ’90 – αρχές 21ου αιώνα
Η νίκη του δυτικού στρατοπέδου και η επικράτηση του δυτικού ιμπεριαλισμού διαμόρφωσαν νέες συνθήκες. Η πρόσκαιρη ανάπτυξη των ΗΠΑ και ΕΕ που βρήκε χώρο στο διαλυμένο πρώην Ανατολικό Μπλοκ, συνδυάστηκε με την ιδεολογική αντεπίθεση του κεφαλαίου περί «τέλους της ιστορίας». Αυτές οι συνθήκες δεν επηρέασαν μόνο τον ρεφορμισμό αλλά και την αριστερά που αναφερόταν στην Επανάσταση.
Ο Κώστας βρίσκεται στις αναζητήσεις που ξεπηδάνε πάλι με την εμφάνιση του αντι-παγκοσμιοποιητικού κινήματος. Τα κινήματα στη Λατινική Αμερική με τους Ζαπατίστας αλλά και το «Σοσιαλισμό του 21ου αιώνα» δίνουν νέα πνοή στο εργατικό κίνημα και ο ίδιος παρακολουθεί τα πειράματα των νέων αριστερών κομμάτων που προκύπτουν.
Κρίση και Φασισμός
Η παγκόσμια κρίση που ξεσπά στα τέλη του 2008 αποτελεί ορόσημο για όλη την αριστερά. Ο Κώστας αρχίζει να αποστασιοποιείται και από τη νέα αριστερά που έχει δημιουργηθεί και που προσομοιάζει όλο και περισσότερο σε «παλιό» ρεφορμισμό. Τα δικαιωματικά κινήματα και η «Αραβική Άνοιξη» γίνονται άλλοθι αποπολιτικοποίησης και προσαρμογής σε ένανκινηματισμό χωρίς ιδεολογικό πρόσημο και ευάλωτο ακόμα και στις πιο αντιδραστικές πολιτικές.
Ο Κώστας θα βρεθεί στο κίνημα των Πλατειών και στην εμφάνιση του φασιστικού κινήματος της Χρυσής Αυγής. Η αδυναμία της άκρας αριστεράς όχι μόνο να προτάξει ένα σχέδιοεπαναστατικής εξουσίαςαπέναντι στην καταρρέουσα αστική τάξη, αλλά στοιχειωδώς να οργανώσει την αντιφασιστική άμυνα ενάντια στα Τάγματα Εφόδου θα τον οδηγήσουν σε αντιφασιστικές ομάδες στα όρια της αναρχίας.
Η ίδρυση της ΟΡ.Μ.Α.
Το καλοκαίρι του 2014 μαζί με άλλους συντρόφους και συντρόφισσες ιδρύουμε την Οργάνωση Μαχητικού Αντιφασισμού. Σε αυτή την Οργάνωση ο Κώστας βρίσκει την ενσάρκωση του σχεδίου της Κομμουνιστικής Εξέγερσης όχι σαν αφηρημένη προπαγάνδα, αλλά ως συγκεκριμένος βηματισμός της ταξικής πάλης.
Θα είναι παρών σε κάθε μικρή ή μεγάλη μάχη του κινήματος. Ακόμα και όταν τον χτυπάνε τα προβλήματα υγείας έχει τον τρόπο του. Από τα τέλη του 2019 είναι «κολώνα» της Οργάνωσης σε θέματα υποστήριξης. Στην καραντίνα με τις διώξεις και τις απαγορεύσεις, ο Κώστας είναι ο συντονιστής και το κέντρο.
Αντιφασιστική Φρουρά – εκδόσεις
Η ίδρυση του περιοδικού της ΟΡ.Μ.Α. έχει τη σφραγίδα του Κώστα. Η αντίληψη του εντύπου ως εργαλείου χτισίματος Οργάνωσης ήταν κυρίαρχη στον σύντροφο. Πάντα έλεγε στους συντρόφους και τις συντρόφισσες να εκμεταλλευόμαστε όλα τα μέσα επικοινωνίας, αλλά το «χαρτί» αποτελεί το μοναδικό ασφαλή και σίγουρο τρόπο συλλογικής επικοινωνίας των κομμουνιστών με την τάξη.
Αλλά και εκτός του περιοδικού ήταν η ψυχή των εκδόσεων. Η έκδοση της «Μαύρης Βίβλου» για τα 200 χρόνια ελληνικού καπιταλισμού αλλά και της συλλογής κειμένων για την κορονοϋστερία οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στις ιδέες του Κώστα. Δυστυχώς δεν προλάβαμε να προχωρήσουμε σε Εκδοτικό Οίκο που τόσο πολύ ήθελε. Όπως δεν προλάβαμε να εκδώσουμε βιβλίο για την εμπειρία μας στη συντριβή του φασιστικού κινήματος και που το θεωρούσε σημαντική αμέλεια. Δεσμευόμαστε να τα υλοποιήσουμε και τα δύο.
Όλα αυτά τα πρότεινε – έχτιζε γιατί πάντα προέτρεπε όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσες να διαβάζουν. Όχι μόνο τα άρθρα του περιοδικού αλλά και εφημερίδες περιοδικά και, φυσικά, βιβλία. Η οργάνωση της βιβλιοθήκης μας και μιας πρώτης προσπάθειας βιβλιογραφίας για διάφορα θέματα ήταν μόνιμο χαρακτηριστικό του Κώστα που εμπλούτιζε τις συζητήσεις και τις προτάσεις.
Ο αποχαιρετισμός
Στις 31 Ιουλίου σύντροφοι και συντρόφισσες, συναγωνιστές και συναγωνίστριες, φίλοι και φίλες, συγγενείς και οικείοι τον συνοδέψαμε στο αποτεφρωτήριο Ριτσώνας. Του αφήσαμε μια σημαία και το πρώτο τεύχος της Αντιφασιστικής Φρουράς, τραγουδήσαμε όλοι μαζί τη Διεθνή και αφήσαμε να ακούσει για άλλη μια φορά το MyWayτου μοναδικού Βασιλιά που αναγνώριζε: του Elvis Presley.
Στις 14 Σεπτεμβρίου στη Νομική Σχολήπραγματοποιήθηκε πολιτική συζήτηση στη μνήμη του, όπου μίλησαν (μεταξύ άλλων) ο Γιώργος Γιαννουλέας συνιδρυτής στην ΟΡ.Μ.Α. και συμμαθητής στο σχολείο, ο Γιάννης Σηφακάκης από το ΣΕΚ συμμαθητής επίσης στο σχολείο και ο Παναγιώτης Τσελεπής πρόεδρος συλλόγου εργαζομένων δήμου Νίκαιας – Ρέντη και συμφοιτητής του στο ΤΕΙ Πειραιά.
Ο Κώστας Τσάγκος είναι μαζί μας. Θα είναι δίπλα μας σε κάθε αγώνα. Σε κάθε δύσκολη στιγμή θα είναι στήριγμα, σε κάθε ευχάριστη θα αισθανόμαστε το χαμόγελό του, αυτό της δικαίωσης.
Ο Κώστας Τσάγκος είναι και θα είναι πάντα παρών!
