Για τα εισαγόμενα φασιστικά τάγματα εφόδου και τα αντιφασιστικά καθήκοντα

Για τα εισαγόμενα φασιστικά τάγματα εφόδου και τα αντιφασιστικά καθήκοντα

του Αλέξανδρου Γανδή

 

Φασιστικές και αντιφασιστικές ομάδες;
Η νίκη της ΑΕΚ επί της Δυναμό Ζάγκρεμπ έτυχε ομόθυμης και πανεθνικής «αντιφασιστικής» υποδοχής. Η επερχόμενη πρόκριση της «Ένωσης» στους ομίλους του Champion League λίγο ακόμα και θα προσομοιάζει με μια “antifa” παρέμβαση του κινήματος στους κύκλους του ποδοσφαίρου. Κατανοούμε γιατί το ελληνικό κράτος και Α.Ε. της ΑΕΚ να θέλουν να αποδώσουν τις ευθύνες της δολοφονίας του Μιχάλη Κατσουρή μονόπλευρα στους «Κροάτες ναζί» και στην αντίπαλη ομάδα. Όμως οι γενικεύσεις που προσχωρεί η πλειοψηφία της αριστεράς και του ταξικού κινήματος αποτελούν άλλο ένα βήμα ταξικής συνθηκολόγησης με την ακροδεξιά κυβέρνηση της ΝΔ.
Αν, λοιπόν, στον αγώνα «Δυναμό Ζάγκρεμπ – ΑΕΚ» συγκρούονταν δύο κόσμοι (οι ορδές των ναζί και η δημοκρατική πλευρά) και είχαμε μια μικρή, έστω, δικαίωση της «δημοκρατίας», την ίδια ώρα σε έναν άλλο αγώνα στη Γαλλία δινόταν μια – θεωρητικά – παρόμοια μάχη. Η Μαρσέιγ, που είναι αδελφοποιημένος σύλλογος με την ΑΕΚ, ανέβασε πανό για τον δολοφονημένο Μιχάλη και έπαιζε ενάντια στον Παναθηναϊκό, που είναι αδελφοποιημένος σύλλογος με τη Δυναμό Ζάγκρεμπ και οι οπαδοί του θεωρούνται οργανωτές (αν όχι και φυσικοί αυτουργοί) της επίθεσης των Κροατών στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Δεν είδαμε πουθενά να αντιμετωπίζεται η πρόκριση του Παναθηναϊκού με θλίψη για τη «νίκη των φασιστών». Τα περισσότερα επιχειρήματα είναι πως «δεν είναι όλοι οι παναθηναϊκοί ναζί» και πως «δεν μπορείς να ταυτίσεις μια μερίδα χουλιγκάνων με το σύνολο της ομάδας». Φυσικά αυτά τα επιχειρήματα δεν έρχονται με την ίδια ένταση για τη Δυναμό Ζάγκρεμπ γιατί εκεί καταχωρούνται συλλήβδην οι φίλαθλοί της στους Ουστάζι.

Για τις οπαδικές συγκρούσεις πολλές φορές έχει γίνει καφενειακή προσπάθεια να προσδοθεί κάποια προοδευτική κατεύθυνση από τη μία ή την άλλη πλευρά, αλλά πρώτη φορά είχαμε συλλογικότητες της αριστεράς να «σπάνε τη σιωπή τους» και να προσχωρούν ομόθυμα με τη μία πλευρά. Το ότι οι χουλιγκάνοι είναι Κροάτες και δεν αποτελούν εν δυνάμει κοινό ψηφοφόρων, διευκολύνει υπεραπλουστεύσεις και δυναμικές, δήθεν, ανακοινώσεις χωρίς κόστος και χωρίς να μπαίνουν κινηματικά καθήκοντα. Επειδή οι φασίστες χρησιμοποιούν το γήπεδο ως πρωταρχικό χώρο στρατολόγησης και θα δοκιμάσουν να ανασυγκροτηθούν μέσα από αυτό, καλό είναι να δούμε κάποια δεδομένα.

Η βιομηχανία αθλητικής αναψυχής ως χώρος παρέμβασης των ναζί
Χωρίς να μπούμε αναλυτικότερα σε θέματα «οπαδικών κινημάτων» [1], οι φασίστες χρησιμοποιούν τις γηπεδικές συγκρούσεις για να χτίζουν φρόνημα. Η διαμόρφωση μιας ανορθολογικής ενιαίας ταυτότητας (ολυμπιακοί, παναθηναϊκοί, αεκτζήδες κλπ) διευκολύνει τη στράτευση χωρίς ιδεολογικό πρόσημο. Η «ομαδάρα» αποτελεί θρησκευτικό, ενοποιητικό στοιχείο και άρα δεν επιδέχεται κριτικής. Στο σύγχρονο επαγγελματικό ποδόσφαιρο δεν υπάρχουν ομάδες γειτονιάς ή πόλης αλλά επιχειρήσεις διασκέδασης που απευθύνονται σε καταναλωτικό κοινό. Οι «ήσυχοι» φίλαθλοι είτε έχουν εκτοπιστεί από την τηλεόραση είτε αποτελούν ευκατάστατο μεσόστρωμα που μπορεί να πληρώνει τα πανάκριβα, πλέον, εισιτήρια. Οι φτωχοί εργαζόμενοι και οι άνεργοι μπορούν να βλέπουν μπάλα στην τηλεόραση στις καφετέριες ή μέσα από πειρατικά προγράμματα εκτός κι αν ενταχθούν στους οπαδικούς στρατούς που πριμοδοτούνται από τις διοικήσεις. Η βιομηχανία του Champions League από τη δεκαετία του `90 εξαφάνισε τις όποιες πιθανότητες να υπάρχει «επαγγελματική» ομάδα έξω από τις νόρμες της ελεύθερης αγοράς. Έχει μετατρέψει την ποδοσφαιρική βιομηχανία σε ένα εργοστάσιο που είτε συμμετέχεις (με φυσική παρουσία ή ως τροφοδότης ταλέντων) ή πετάγεσαι έξω και φτάνεις στο ερασιτεχνικά – τοπικά πρωταθλήματα [2]. Ακόμα και μια μικρομεσαία ομάδα του ελληνικού πρωταθλήματος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς «επενδυτή» με υψηλό μπάτζετ. Παλαιότερα αυτό μπορούσε να γίνει γιατί ο αγώνας της Κυριακής ήταν η βόλτα της γειτονιάς και η ταύτιση με ποδοσφαιριστές που έβλεπες στα καφενεία. Η ομάδα μπορούσε να ανταγωνίζεται μεγαλύτερες ομάδες απλώς προσπαθώντας να παίξει μπάλα. Σήμερα, απλά, δεν μπορεί να συμμετέχει στο ίδιο πρωτάθλημα χωρίς αυστηρά οικονομικοτεχνικά κριτήρια. Αντίστοιχα, πλέον ο οπαδός δεν υποστηρίζει μια ομάδα «για την προσπάθεια» αλλά ταυτίζεται μόνο με τις νίκες ή επιτυχίες του συλλόγου. Μπορεί να την υποστηρίζει χωρίς να έχει πάει γήπεδο ποτέ του.

Η διαμόρφωση αυτού του παράλογου «εμείς» κόντρα στους εχθρούς των «άλλων» είναι που εκπαιδεύει φανατικούς στρατιώτες απέναντι στον εχθρό που θα επιλέξει ο «Αρχηγός». Η πρώτη, γνωστή ναζιστική παρέμβαση έγινε στις αρχές της δεκαετίας του `80 όταν γνωστός Βορίδης ως Mavor μαζί με τον Παναγιώταρο έστησαν τη ΝΟΠΟ (Ναζιστική Οργάνωση Παναθηναϊκών Οπαδών). Γύρω από κάθε ομάδα στήνονταν φασιστικές γκρούπες και πάντα υπήρχαν «δημοκράτες» και «αντίφα» φίλαθλοι. Ακόμα και στον Ολυμπιακό των «πέτρινων χρόνων» που το Καραϊσκάκη κατακλυζόταν από σφυροδρέπανα [3] η φασιστική γκρούπα «Στόχος» είχε χτίσει παρέμβαση στο βόλεϊ και είχε «νομιμοποιήσει» τη δυνατότητα ύπαρξής της.
Η περιθωριακή παρέμβαση των ναζί στα γήπεδα γέννησε δυο ειδών προσεγγίσεις του ταξικού κινήματος: από τη μία η αριστερά δεν θεωρούσε τα γήπεδα χώρο πολιτικής παρέμβασης και αδιαφορούσε για αυτές τις μάχες και από την άλλη η αναρχία – αυτονομία προσπαθούσε να αντιπαρατεθεί με εσωτερικούς όρους ηγεμονίας. Οι φασίστες μιας ομάδας θα αντιμετωπιζόντουσαν από τους «αντίφα» της εξέδρας και όχι ως συνολική – κεντρική πολιτική μάχη. Όμως η άνοδος της Χρυσής Αυγής μετά το 2010 δεν άλλαξε την τακτική. Αυτές οι αντιλήψεις στην περίοδο ύπαρξης φασιστικού κινήματος θα μπορούσαν να είναι καταδικαστικές για το κίνημα. Η συντριβή της Χρυσής Αυγής που επιτεύχθηκε στους ευρύτερους κοινωνικούς τομείς, ευτυχώς διέλυσε τις φασιστικές πρακτικές που είχαν αρχίσει να εμφανίζονται. Αλλιώς, στα γήπεδα που οι φασίστες απέκτησαν για πρώτη φορά το πάνω χέρι, θα δημιουργούσαν ακόμη πιο επικίνδυνες καταστάσεις.

Χρυσή Αυγή και γήπεδα μετά το 2010
Ο Ολυμπιακός όντας στην κυριαρχία του επαγγελματικού ποδοσφαίρου για πάνω από είκοσι χρόνια «κρατικοποίησε» τα Τάγματα Εφόδου. Μετά τη δολοφονία Φιλόπουλου το 2007, η διοίκηση Μαρινάκη έθεσε υπό την προστασία (και έλεγχο) τους ναζί [4]. Οι προστασίες των μαγαζιών μοιράστηκαν «στα παιδιά» υπό τον όρο της ειρηνικής παρουσίας. Έτσι, σε όλο το διάστημα της δυνατής Χρυσής Αυγής, το Καραϊσκάκη είναι «εκκλησία» αλλά και στον Δήμο Πειραιά δεν έχουμε πογκρόμ. Ακόμα και στις λαϊκές αγορές κυκλοφορούν και δουλεύουν μετανάστες μιας και οι φασίστες «ελέγχουν» τους πάγκους. Φυσικά στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα δεν μπορούν να κρυφτούν και η Θύρα 7 αποτελεί τη μοναδική εξέδρα που εφάρμοσε το «No Politica» σε μια φασιστική επίθεση αρνούμενη να ανεβάσει πανό συμπαράστασης στον Παύλο Φύσσα. Παράλληλα, ο «αντιφασισμός» των άλλων ομάδων είναι όψιμος.

Στις υπόλοιπες ομάδες εκείνη την περίοδο επικρατούσε διοικητική αποστράτευση. Ο ΠΑΟΚ παρέπαιε, η ΑΕΚ υποβιβαζόταν στην Γ` Εθνική και η διάλυση του «πολυμετοχικού» Παναθηναϊκού τον έχει οδηγήσει μέχρι σήμερα σε δεκατρία χρόνια χωρίς πρωτάθλημα. Όσο, λοιπόν, οι διοικήσεις των Αθλητικών Α.Ε. αδυνατούν να κοντράρουν τον ποδοσφαιρικό αντίπαλο (σ.σ. τον Ολυμπιακό), τόσο αυγατίζουν οι αντικαθεστωτικές φωνές. Όταν όμως, εμφανίζονται οι «λεφτάδες» και υπόσχονται γήπεδα, τίτλους, μεταγραφές τότε αμβλύνεται η κριτική ενάντια στις διοικήσεις. Όταν το 2013 ο ποδοσφαιριστής Κατίδης έκανε ναζιστικό χαιρετισμό σε αγώνα της ΑΕΚ υπήρξε αντίδραση οπαδών και αποπομπή από την ομάδα. Όταν το 2019 ο Βράνιες είχε ναζιστικά τατουάζ, εκεί επικράτησε σιωπή γιατί «η ομάδα πάει για πρωτάθλημα». Ο Βράνιες έμεινε δύο χρόνια στην ΑΕΚ και μόνο από πίεση της ΟΥΕΦΑ «κάλυπτε» τα τατουάζ στα διεθνή παιχνίδια. Αν σε Ολυμπιακό – Παναθηναϊκό οι ναζί έχουν τακτοποιηθεί από τις διοικήσεις τους και δεν είναι ανεξέλεγκτοι, η ΑΕΚ και ο ΠΑΟΚ αποτελούσαν τον ιδανικό χώρο των χρυσαυγιτών.
Στην ΑΕΚ οι φασίστες είχαν προειδοποιήσει από το 2014. Όμως η μη εκλογή του ΑΕΚτζή Γεωργαμλή σε δήμαρχο Φιλαδέλφειας [5] και η δημαρχία του ανεπιθύμητου Βασιλόπουλου, οδήγησε στη δημιουργία ακροδεξιού «κινήματος από τα κάτω» ενάντια στην αριστερά. Το 2017 – 2018 η Χρυσή Αυγή πνέει τα λοίσθια. Η προσπάθειά της να στήσει αντικομμουνιστική αντιπολίτευση έχει αποτύχει. Έχουν διαλυθεί οι ρατσιστικές επιτροπές κατοίκων ενάντια στους μετανάστες και δεν μπορούν να κάνουν διαδήλωση – συγκέντρωση πουθενά. Οι ηττημένες δυνάμεις τους προσπαθούν μια τελευταία απέλπιδα επίθεση και ανασυγκρότηση. Στις 23/2/2017 οι οργανωμένοι της ΑΕΚ επιτίθενται και διαλύουν την αναρχική κατάληψη «Στρούγκα», που στήριζε το δημόσιο πάρκο ενάντια στο γήπεδο. Για να μην υπάρχει και καμιά παρανόηση, αντίστοιχη επίθεση πραγματοποιούν σε εκδήλωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (με θέμα δημόσιοι χώροι) στις 28 του Απρίλη με κραυγές «εσείς εδώ έχετε τελειώσει – ποτέ ξανά διαδήλωση στη Φιλαδέλφεια».

Τη σκυτάλη παίρνει σιγά σιγά ο ΠΑΟΚ. Στις 26 Νοεμβρίου 2017 με ορμητήριο τα γραφεία του συνδέσμου στην Ομόνοια, οι οργανωμένοι του ΠΑΟΚ επιτίθενται σε θρησκευτική συγκέντρωση Πακιστανών στην Ομόνοια. Στις 22 Ιανουαρίου 2018 βάζουν φωτιά στην αναρχική κατάληψη Libertatia στη Θεσσαλονίκη στο τέλος της εθνικιστικής συγκέντρωσης για το Μακεδονικό.
Ούτε στην ΑΕΚ, ούτε στον ΠΑΟΚ σηκώθηκε πανό συμπαράστασης στη Στρούγκα ή στη Libertatia. Οι «αντίφα» και των δύο ομάδων δεν παίζουν, πλέον κανένα ρόλο στην εξέδρα. Η διάλυση της Χρυσής Αυγής το 2019 διέλυσε και τα φασιστικά τάγματα εφόδου της ΑΕΚ – ΠΑΟΚ. Οι ναζί συνεχίζουν να υπάρχουν και να έχουν τον πρώτο λόγο στην εξέδρα, αλλά χωρίς τον φασιστικό πολιτικό οργανισμό μετατρέπονται σε μισθοφορικούς στρατούς της διοίκησης.

Οπαδοί του ΠΑΟΚ-ναζί; Σε επίθεση σε πακιστανούς μουσουλμάνους πριν τον αγώνα Πανιώνιος ΠΑΟΚ το 2017

Επίθεση οπαδών της ΑΕΚ σε εκδήλωση στη Νέα Φιλαδέλφεια το 2017

 

Όχι στον θεσμικό αντιφασισμό
Για πρώτη φορά είχαμε όχι μία αλλά τέσσερις «καθαρές» φασιστικές επιθέσεις οπαδών ομάδων. Όχι ψαρεύοντας στα θολά νερά μέσα από μάχες με «αντίπαλες ομάδες» στοχεύοντας αριστερές οργανώσεις, μετανάστες και κινηματικούς χώρους. Οι δολοφονίες Φιλόπουλου – Κατσουρή αλλά και οι μαχαιροβγάλτες τύπου τελικού κυπέλου ΑΕΚ – ΠΑΟΚ 2017 όσο και αν υποκρύπτουν στρατούς – φασίστες – καθάρματα και μπραβιλίκια, δεν αποτελούν φασιστικό κίνημα. Όσοι προσπαθούν να κάνουν τέτοιες γενικεύσεις καταλήγουν σε αφηρημένους αφορισμούς και, εν τέλει, σε έναν θεσμικό αντιφασισμό. Μετά τη νίκη της ΝΔ, αντί το κίνημα να ανασυνταχθεί και να βρει τρόπους να ρίξει την κυβέρνηση που έχει εκδιώξει ήδη δύο υπουργούς, προσπαθεί να ανακαλύψει φαντάσματα για να κυνηγήσει. Στις εκλογές η αφήγηση των «αντιεμβολιαστών που δυναμώνουν την ακροδεξιά» πήγε άπατη. Όλοι οι πολιτικάντηδες αντιεμβολιαστές πάτωσαν μιας και δεν υπήρξε ποτέ «ακροδεξιό αντιεμβολιαστικό κίνημα» να διαμεσολαβήσουν. Μετά ανακαλύφτηκε η ΝΙΚΗ και ο Κασιδιάρης. Για πρώτη φορά οι φασιστές (από τη φυλακή!) είναι επικίνδυνοι όχι γιατί έχουν «στρατό» αλλά γιατί κατεβαίνουν στις εκλογές! Για πρώτη φορά το αντιφασιστικό κίνημα δεν έχει καθήκοντα υπεράσπισης χώρου – γειτονιών – σωματείων αλλά να διαμαρτυρηθεί για έναν εκλογικό συνδυασμό.
Αφού, λοιπόν, εξαντλήθηκαν οι «αντιφασιστικές δράσεις» στα διάφορα ψηφοδέλτια, ανακαλύφτηκε ο αντιφασισμός ενάντια στους Κροάτες! Πλέον ο αντιφασισμός από εκλογικός γίνεται θεσμικός. Επειδή αδυνατούμε να βρούμε κάποια πρόταση αριστεράς – αναρχίας για το πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι «Κροάτες ουστάζι» μάλλον εγκαλείται η νόμιμη κυβέρνηση να παρέχει τάξη και να διερωτάται η αντικαπιταλιστική πτέρυγα «τι κάνει επιτέλους η αστυνομία»!

Ναι! Δυστυχώς, ζούμε σε μια κοινωνία που αναπαράγει τον ρατσισμό και τον εθνικισμό. Θα υπάρξουν «τυφλές» και ανώνυμες δολοφονίες μεταναστών από καθάρματα. Ναι! Θα υπάρξουν «ορφανά της Χρυσής Αυγής» που θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ξανά ένα φασιστικό κίνημα. Όμως έχει απόλυτη σημασία να μην κυνηγάμε φαντάσματα. Ο φασισμός υπάρχει μόνο ως πολιτικό κίνημα και ως τέτοιο αντιμετωπίζεται όταν προκύπτει. Ακόμα και αν χρειαστεί να συγκρουστούμε με τη «δικιά μας» ομάδα.
Μέχρι τότε έχουμε να ρίξουμε την ακροδεξιά κυβέρνηση της ΝΔ που ενορχηστρώνει και ενδυναμώνει όλες τις εθνικιστικές και ρατσιστικές πολιτικές του ελληνικού κράτους.

 

Σημειώσεις

[1] Αναφερόμαστε «γενικά» στο ελληνικό φαινόμενο που δεν έχει ούτε Ατλέτικο Μπιλμπάο (καθαρόαιμη βάσκικη ομάδα μέχρι πρόσφατα), είτε Σεντ Πάολι (οργανικά δεμένη με το αντιφασιστικό κίνημα).

[2] Το Champions League αποτέλεσε δείγμα εξέλιξης όλης της βιομηχανίας αναψυχής γύρω από τον αθλητισμό. Αντίστοιχες εξελίξεις είχαμε με τη Euroleague στο μπάσκετ, στο ευρωπαϊκό βόλεϊ και μπιτς βόλεϊ και γενικά όπου υπήρχαν δυνατότητες κερδοφορίας κεφαλαίου.

[3] Η διαγραφή του ΝΑΡ από ΚΚΕ και οι πρώην Σοβιετικοί παίκτες του Ολυμπιακού (Προτάσωφ, Σάβιτσεφ, Λιτόφσενκο) είχαν δημιουργήσει ιδανικό κλίμα.

[4] Ένας από τους δολοφόνους του Φιλόπουλου ήταν ο Βασίλης Ρουμπέτης. Δολοφονήθηκε το 2023 από μαφιόζους στο πλαίσιο ξεκαθαρίσματος της Greek Mafia. Πρωτοπαλίκαρο του Στεφανάκου σε λαθρεμπόριο – προστασία. Εκτός του Φιλόπουλου είχε καταδικαστεί και για τη δολοφονία του μαφιόζου Ντούρου ενώ πέρα από «ηγέτης της θύρας 7» κυκλοφορούσε με αυτοκίνητα του Αλαφούζου, ιδιοκτήτη και προέδρου του Παναθηναϊκού.

[5] Την ίδια περίοδο Μώραλης – Μαρινάκης έπαιρναν τον Δήμο Πειραιά και ο Μπέος τον Βόλο