άρθρο του Α. Ω.
Μπορεί η Βρετανία, ο θεμελιωτής της παγκόσμιας αποικιοκρατίας, να δέχτηκε ως πρωθυπουργό έναν Ινδικής καταγωγής και ινδουιστή πολιτικό (και πλουτοκράτη), αλλά αυτό δεν είναι παρά δείγμα της σταδιακής ενσωμάτωσης νέων τμημάτων της αστικής τάξης όταν βέβαια αποδέχονται την σκληρή ταξική φύση των πραγμάτων και αυτός έχει εδώ και καιρό επιλέξει το στρατόπεδο. Για τους χιλιάδες Ινδούς και Σιχ της Βρετανίας κανένα καλό δεν προμηνύει ο Ρίσι Σούνακ που έχει επιλέξει το στρατόπεδο της καρδιάς και της τσέπης του.
Τι είναι ο Ρίσι Σούνακ; Μία κυβέρνηση της σκληρής δεξιάς που επιχειρεί να τιθασεύσει ένα κύμα βαθιάς ύφεσης σε μία ταραγμένη οικονομία αλλά και να νικήσει το αναδυόμενο κύμα απεργιών με νέους αντισυνδικαλιστικούς νόμους, επιβάλλοντας σκληρή λιτότητα και πολλαπλασιάζοντας την αστυνομική δράση κατά των διαδηλωτών.
Διαδέχτηκε μέσω ενός εσωτερικού πραξικοπήματος που λίγη σχέση έχει με δημοκρατικές διαδικασίες, άλλωστε ποτέ οι Τόρηδες δεν παινεύτηκαν για το δημοκρατικό τους πνεύμα, την προηγουμένη στην σειρά προσώπων στην πρωθυπουργία που προσπαθούν και μάλλον δεν τα καταφέρνουν να κρατήσουν όρθια τη βρετανική οικονομία και να υποτάξουν την εργατική τάξη όπως τις προηγούμενες δεκαετίες. Ο εκπαραθυρισμός της προηγουμένης πρωθυπουργού που έκατσε στην καρέκλα μόνον για 44 μέρες, σπάζοντας κάθε ρεκόρ από τον 19ο αιώνα, οφειλόταν στην αποτυχία στους δύο τομείς για το οποίο ζουν όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αυτό τον καιρό. Ένα οικονομικό πρόγραμμα που θα μπορέσει έστω να ξελασπώσει τις καπιταλιστικές οικονομίες κρατώντας όρθιες τις πολύ μεγάλες εταιρείες, βελτιώνοντας την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα τους και ένα πακέτο σκληρών μέτρων αστυνομικής καταστολής και νομικού αυταρχισμού του εργατικού κινήματος εμπλουτισμένου με νέα σκληρή αντιμεταναστευτική γραμμή.
Ο Σούνακ, ο ίδιος και η οικογένεια της γυναίκας του είναι κομμάτια μίας εξαιρετικά και προκλητικά πλούσιας καπιταλιστικής τάξης, εκπροσωπεί την πολιτική που θέλει να χαλαρώσουν οι κανόνες μετανάστευσης, ώστε μεγαλύτερα τμήματα εργαζομένων να επανδρώσουν την οικονομία αλλά προφανώς με τα χαμηλότερα μεροκάματα και τις χειρότερες συνθήκες εργασίας σε ένα περιβάλλον ακόμα μεγαλύτερης ελευθερίας του εμπορίου και των χρηματοπιστωτικών απατεώνων δηλαδή τα συμφέροντα των τραπεζών και των μεγάλων εταιρειών, πιο συγκεκριμένα των μεγάλων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, ειδικά αυτές τις ημέρες που αυτές πληγώνονται από την κρίση και χάνουν δισεκατομμύρια από την φούσκα της χρηματιστηριακής αξίας τους οδηγώντας χιλιάδες εργαζομένους στην ανεργία (Twitter, Amazon, Apple).
Ένα σημαντικό δίλημμα που έχει να λύσει είναι το πως θα κρατηθούν όρθιες οι ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας που μετατράπηκαν όχι τώρα αλλά εδώ και χρόνια σε τεράστιες μηχανές απορρόφησης χρήματος από τις εργαζόμενες τάξεις προς πλουσιότερους ανθρώπους. Και όλα αυτά χωρίς να μετατραπούν στις σημερινές συνθήκες σε φορτηγά ιδιωτικού χρέους και ένα πλήθος νοικοκυριών να παγώνει μέσα στον χειμώνα· και γιατί όχι να ξεσηκώνεται. Και την ίδια ώρα που οι μεγάλοι κολοσσοί, ειδικά της τεχνολογίας βλέπουν τις φούσκες τους να σκάνε το Λονδίνο που κράτησε τα σκήπτρα ενός παγκόσμιου χρηματιστηριακού κέντρου φοβάται ότι θα αρχίσουν να σβήνουν τα φώτα πάνω από τον Τάμεση και το όνειρο να μετατραπεί σε κάτι σαν την Σιγκαπούρη του ευρωπαϊκού βορά μοιάζει πια σαν κακογραμμένο παραμύθι.
Αλλά δεκαετίες το πιο σκληρού νεοφιλελευθερισμού έχουν καταστρέψει το βιοτικό επίπεδο χιλιάδων εργαζομένων πιέζοντας συνεχώς τους μισθούς και προκαλώντας μείωση της ζήτησης πολλαπλασιάζοντας την επισφαλή στέγαση τις επισφαλείς θέσεις εργασίας και στο τέλος εξαπλώνοντας την φτώχεια σε ακόμα μεγαλύτερες εργατικές γειτονιές.
Πια ο αστικός κόσμος δεν μπορεί να βρει κανένα αποδιοπομπαίο τράγο. Ούτε στην απέναντι όχθη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς ο επίμονος και μακρύς τοκετός του Brexit, δεν έπεισε καμιά πλευρά. Κανένας αστός πολιτικός δεν είναι σίγουρο για τις επιλογές του αλλά κυρίως τι πρέπει να γίνει στο μέλλον. Ενδεικτικά, η Τρας ήταν παλαιοτέρα υπέρμαχος του BRemain πριν καταλήξει να στηρίζει στην βουλή την αντίθετη επιλογή, ενώ σήμερα φαίνεται ότι ο Σούνακ προήλθε από τα τμήματα των Τόρηδων – που με την ανάλογη επιχειρηματική υποστήριξη – υποστήριζαν το Bremain. Αλλά ούτε τους μετανάστες μπορεί να δείξει ως υπεύθυνους της κατάστασης καθώς με την ευκαιρία της καραντίνας η κυβέρνηση βρήκε τρόπους και είτε έδιωξε είτε δυσκόλεψε την ζωή χιλιάδων από αυτών, αφήνοντας σήμερα πολλά μικρά και μεσαία αφεντικά χωρίς ευέλικτό φθηνό και πειθήνιο εργατικό δυναμικό.
Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια όμως για τους Βρετανούς αστούς, υπάρχει ένας δυνατός αντίλογος, και είναι ένας ακόμα καλός λόγος για να ταράζουν τον ύπνο τους. Μία νέα σειρά από δυνατούς και μαχητικούς αγώνες συνταράσσουν τη χώρα. Από παραδοσιακούς δυνατούς χώρους όπως οι σιδηροδρομικοί (RMT) που είχαν να απεργήσουν σχεδόν 35 χρόνια, τους εργαζόμενους στα πανεπιστήμια που ξεκινάνε και πάλι, ή το σωματείο στις μεταφορές (TSSA). Μπορεί οι σιδηροδρομικοί να σταμάτησαν την απεργία τους μετά από μέρες για να μπουν σε επίσημες διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες, αλλά νέοι μεγάλοι κλάδοι ετοιμάζονται να πάρουν την σειρά τους όπως το νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ (RNC) και κλάδοι του δημόσιου (UNISON) όπως οι λιμενεργάτες του Λίβερπουλ απεργούν. Ακόμα και η προσπάθεια να σταματήσουν οι εξελισσόμενες απεργίες ενόψει της κηδείας του αρχι-παρασίτου Ελισάβετ (ακόμα και την ύστατη στιγμή της πνοής της βρήκε τρόπο να υπηρετήσει την τάξη της) πέρασε σε κάποιους κλάδους και όχι σε όλους και σίγουρα δεν όχι χωρίς γκρίνιες και κριτική στην εργατική βάση.
Υπάρχει ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός νικών στον ιδιωτικό τομέα, αποτέλεσμα καλά οργανωμένων αγωνιστών που συντονίζουν τη δράση σε όλους τους τομείς, και ανοίγει μία συζήτηση μέσα στους εργαζόμενους όχι μόνον για την συνέχιση των απεργιών, αλλά και κυρίως το ξεπέρασμα των συμβιβασμών και της ηττοπάθειας των ηγεσιών των μεγάλων συνδικάτων. Το νέο κύμα απεργιών οδηγεί στην αρχή της ανάκαμψης του εργατικού κινήματος και σε ορισμένες σημαντικές νίκες για μια εργατική τάξη που τις τελευταίες δεκαετίες είχε εγκλωβιστεί μεταξύ των αυταπατών μιας ψευδαίσθησης καλοπέρασης με την επέκταση της πιστωτικής κάρτας, ηγεσιών ομοσπονδιών που περνούσαν περισσότερο χρόνο με τους διευθυντές και τα αφεντικά παρά τα μέλη του συνδικάτου, και μιας σειράς αντισυνδικαλιστικών νόμων. Νέα μέλη όμως έχουν ενταχθεί στα σωματεία (υπάρχει μια αξιοσημείωτη αύξηση στις εγγραφές κατά 20% τα τελευταία δύο χρόνια) από εργαζόμενους που δεν έχουν ούτε τις ήττες του παρελθόντος στην πλάτη τους, ούτε την έγνοια των συμβιβασμών καθώς έχουν πολλά περισσότερα να χάσουν ή να κερδίσουν επιμένοντας στην πράξη, και υπάρχουν πια πολύ λιγότερές αυταπάτες για το Εργατικό κόμμα καθώς ο Στάρμερ είναι ο τελευταίος μιας μεγάλης σειράς υπηρετών των πλουσίων και του πολέμου και ο ίδιος επανειλημμένα έχει πάρει θέση ενάντια στις απεργίες.
Η συνέχεια από το νησί θα έχει ενδιαφέρον για να ξαναδούμε μια περήφανη εργατική τάξη να στέκεται ξανά στα πόδια της.
Γράφημα αριστερά: Η Βρετανία είναι η μόνη χώρα G7 (επτά πλουσιότερες του κόσμου) που δεν κατάφερε να επαναφέρει την οικονομία της στα επίπεδα πριν την εποχή του κορονοϊού (μεταβολή ΑΕΠ μεταξύ του 4ο τετράμηνου του 2019 και δεύτερο τετράμηνου του 2022).
Γράφημα δεξιά: Ποσοστό πολιτών που εξαναγκάστηκαν λόγω της οικονομικής κατάστασης να αλλάξουν συνήθεις φέτος. Το 60% δεν έχει ανοίξει την θέρμανση κλπ.