Ελλάδα: η μόνη βαλκανική χώρα που δεν αναγνωρίζει γηγενείς διαφορετικής εθνικότητας
Αλέξανδρος Γανδής
Η συγκρότηση του ελληνικού έθνους το 19ο αιώνα αποτελεί μια ιδιαίτερη ιστορία. Από τη μία προέβαλε την πολιτική «συγγένειας αίματος» ως χαρακτηριστικό του έθνους κι όχι την έννοια πολίτη – κάτοικου που διαπερνούσε το Διαφωτισμό. Αυτή η εθνικιστική συγκρότηση μπορούσε να επιβληθεί μόνο μέσα από την αφομοίωση φυλών και εθνοτήτων ως «ελληνικά φύλα» αποκρύπτοντας την πανσπερμία φυλών που ζούσαν στη Βαλκανική χερσόνησο. Με αυτό το θέμα θα ασχοληθούμε σε ξεχωριστό άρθρο.
Εδώ θα περιγράψουμε τον τρόπο που το ελληνικό κράτος προχώρησε σε αυτή τη διαδικασία εξελληνισμού της επικράτειας της. Μιας διαδικασίας που δεν έγινε χωρίς φόρο αίματος και δακρύων και οδήγησε στο πρωτοφανές παράδοξο ώστε μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο το ελληνικό κράτος να μην αναγνωρίζει καμιά εθνική μειονότητα στο εσωτερικό της.
Οι Βλάχοι και οι Αρβανίτες θεωρούνται εθνότητες σε όλη τη Βαλκανική. Η Αλβανία αναγνωρίζει τους αρβανίτες ως δικό της φύλο και η Ρουμανία τους Βλάχους. Η Σερβία που αποφεύγει να αναγνωρίσει ρουμάνικη μειονότητα, έχει αποδεχτεί τη βλάχικη. Μόνο στην Ελλάδα τις θεωρούμε «ελληνικά φύλα» και μάλιστα για τους μουσουλμάνους αρβανίτες είχε κατασκευαστεί η βρισιά «τουρκαλβανός». Για την εθνικιστική συγκρότηση της ελληνικής πολιτείας οι 4 αιώνες κυριαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αποτελούν «διάλειμμα» όπου «εξισλαμίστηκαν προσωρινά» ελληνικά φύλα. Φυσικά τα 50 – 100 χρόνια ελληνικής κυριαρχίας στη Μακεδονία – Επτάνησα – Κρήτη – Δωδεκάνησα δεν είναι «εξελληνισμός» αλλά φυσικός χώρος!
Δύο ήταν οι πολιτικές του βίαιου εξελληνισμού της ελληνικής επικράτειας: ξεριζωμός και τρομοκρατία! Αυτά δούλευαν ταυτόχρονα και η εφαρμογή τους εξαρτιόταν από ένα και μόνο παράγοντα: από το κατά πόσο υπήρχε ένα γειτονικό κράτος να υποστηρίξει την υπό διωγμό εθνότητα.
Αν υπήρχε (όπως πχ η Σερβία – Βουλγαρία – Τουρκία) τότε οι ανεπιθύμητοι πληθυσμοί εκδιώκονταν προς το αντίστοιχο κράτος. Με αυτή την πολιτική η Κρήτη έγινε ενιαίο ελληνικό νησί ενώ και στην ελληνική Μακεδονία μέσα από δύο Βαλκανικούς Πολέμους, ένα Παγκόσμιο και τη Μικρασιατική εκστρατεία, το ελληνικό κράτος προχώρησε στην ομογενοποίηση της περιοχής. Φυσικά και οι γείτονες χώρες είχαν εμπλακεί σε αυτές τις πολεμικές περιπέτειες. Όμως και η Σερβία και η Βουλγαρία και η Τουρκία δεν επεχείρησαν τέτοιας έκτασης πογκρόμ όπως η Ελλάδα. Μιας και η συνταγή ήταν πετυχημένη αυτή ακολουθήθηκε και στα Δωδεκάνησα μετά το 2ο ΠΠ όταν και περιήλθαν στην ελληνική κατοχή. Αυτή η πολιτική επιχειρήθηκε και στην Κύπρο στη δεκαετία του `60 όπου μέσα από την πολιτική της «Ένωσης με την Ελλάδα» οι τουρκοκύπριοι απλά θα είχαν εκδιωχθεί και οι Κύπριοι θα ήταν άλλο ένα ελληνικό φύλο. Για το Κυπριακό, όμως, θα υπάρχει εκτενέστερη αναφορά σε επόμενο κείμενο.
Η μεταγενέστερη συγκρότηση της Βουλγαρίας και Ρουμανίας στα τέλη του 19ου αιώνα δεν παρεμπόδισε το ελληνικό κράτος να επιχειρήσει την διεκδίκηση των αρβανίτικων και βλάχικών φύλων. Παρ` όλο που είναι γνωστή η κάθοδος αυτών των φυλών από το Δεσποτάτο της Ηπείρου (κεντρική Αλβανία σήμερα) και τη Βλαχία (βόρεια του Δούναβη) το ελληνικό καθεστώς εξελλήνισε τους κατοίκους της ελληνικής επικράτειας. Η Αλβανία που συγκροτήθηκε ακόμα πιο καθυστερημένα το 1912 γέννησε τη μήνη της ελληνικής πολιτικής. Διεκδίκησε τη Νότια Αλβανία για μισό αιώνα και διατήρησε την «εμπόλεμη κατάσταση» μέχρι το 1987! Αφού στους Βαλκανικούς Πολέμους δεν μπόρεσε να κερδηθεί η «Βόρεια Ήπειρος» άλλες δύο φορές προσπάθησε το ελληνικό κράτος να υφαρπάξει αυτά εδάφη. Το 1914 στήνεται το «κίνημα για την αυτονομία της Βόρειας Ηπείρου» και η στρατιωτική προέλαση του ελληνικού στρατού το 1917. Το 1939 στον ελληνοιταλικό πόλεμο το ελληνικό κράτος επιχειρεί για τρίτη φορά να διαλύσει το αλβανικό κράτος καταλαμβάνοντας το Νότιο τμήμα της.
Μπορούμε, άρα, να καταλάβουμε την «προαιώνια» αντίσταση του ελληνικού αστισμού στην αναγνώριση της Μακεδονίας και του Μακεδονικού έθνους. Οι Μακεδόνες αφού συγκροτήθηκαν καθυστερημένα, βρέθηκαν στο κέντρο του κυκλώνα των εθνικιστικών ανταγωνισμών. Η αποτυχημένη προσπάθεια τους το 1903 στην εξέγερση του Ίλιντεν να συγκροτήσουν εθνικό χώρο, τους οδήγησε σε ένα τρομακτικό μακέλεμα. Η Βουλγαρία και η Ελλάδα διεκδικούν αυτό το έθνος ως κομμάτι του δικού τους ιστού. Κάθε αυτονομίστικη οργάνωση και δράση διώκεται χωρίς έλεος. Η γλώσσα και οι πολιτιστικές παραδόσεις του προσπαθούν να σβηστούν από το χάρτη. Μόνο μέσα από την κατοχύρωσή του ως Ομόσπονδη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο θα δημιουργηθεί ένας χώρος ύπαρξης για τη Μακεδονική εθνότητα2.
Ο σεβασμός των εθνικών μειονοτήτων και καταγωγών δεν αποτελεί «κοσμοπολιτισμό» αλλά μίνιμουμ δημοκρατική συνθήκη διαλόγου ώστε να στηθεί μια ταξική αλληλεγγύη που να υπερβαίνει τους εθνικούς διαχωρισμούς. Το ελληνικό κράτος ακόμα και στα τέλη του 20ου αιώνα έσπρωχνε ελληνοποιήσεις αλβανών μεταναστών για να γίνουν δεκτοί στην ελληνική κοινωνία. Ο εξαναγκασμός αλβανών να δηλώνουν «βορειοηπειρώτες» αποκρύπτοντας την καταγωγή τους μας υπενθυμίζει το ελληνικό «βαθύ κράτος» και την αντίληψη του για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών: μόνο οι Έλληνες στο αίμα έχουν δικαίωμα στην πολιτεία!
Περισσότερα άρθρα και ανάλυση για το «Μακεδονικό» στο αφιέρωμα της «Αντιφασιστική Φρουράς 8», Φεβρουάριος 2018
