Brexit: Δεν θέλουμε την συμφωνία, αλλά χωρίς συμφωνία θα πάμε στην μη συμφωνία
Η κρίση της βρετανικής αστικής τάξης με τις απανωτές ψηφοφορίες στην βουλή που όλες χάνονται μέσα στις δαιδαλώδεις διαδρόμους του βρετανικού κοινοβουλίου δεν είναι απλά μια παραζάλη ιδιότροπων ευρωσκεπτιστών αλλά η κρίση προσανατολισμού ενός καπιταλισμού σε βαθιά κρίση που ψάχνει εν αγωνιωδώς την διέξοδο.
Ο Βρετανικός καπιταλισμός και κοινοβουλευτισμός, ο αρχαιότερος στον πλανήτη, μίας χώρας που παραδοσιακά είναι πυλώνας του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού αντιμετωπίζει μία ιστορική κρίση οικονομικής εξασθένισης χωρίς να φαίνεται διέξοδος. Με το ΑΕΠ της να κατρακυλάει αργά αλλά σταθερά τα τελευταία 4 χρόνια (αύξηση το 2014 στο 3,1% και έκτοτε πτωτικά στο 1,4% το 2018) που ακόμα δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της διετίας της μεγάλης κρίσης του 2008-2009, και η αναζήτηση κάθε λύσης είναι ζωτική ανάγκη για το βρετανικό κεφάλαιο. Μπορεί η συμμετοχή της στην Ε.Ε. να μην ήταν πλήρης, καθώς δεν υιοθέτησε το ευρώ θεωρώντας την βρετανική λίρα αρκετά ισχυρή, με το Λονδίνο να είναι το μεγαλύτερο χρηματιστηριακό κέντρο του πλανήτη, αλλά ποτέ πριν δεν αμφισβητήθηκε η κεντρική συμμετοχή της σε αυτήν. Την ίδια ώρα παράμενε ο μεγαλύτερος σύμμαχος των Η.Π.Α. στην Ευρώπη με ιδιαίτερους δεσμούς με το αμερικάνικο κεφάλαιο.
Σήμερα και οι δύο αυτές επιλογές αμφισβητούνται. Η Αμερική του Τραμπ που έφερε το δόγμα «η Αμερική πρώτα» δείχνει τα δόντια ενός οικονομικού εθνικισμού που δεν χωράει άλλους στο τραπέζι και η πάλη για την οικονομική κυριαρχία θα παραμερίσει κάθε παλιότερη φιλία. Οι Εγγλέζοι το ξέρουν καλά ήδη από την εποχή της κρίσης του Σουέζ το 1956, όταν οι ΗΠΑ «πούλησαν» τους συμμάχους Βρετανία και Γαλλία μεσούσης της πρώτης περιόδου του ψυχρού πολέμου και τους εξανάγκασαν σε μία οδυνηρή ήττα, τερματίζοντας δια παντός την παρουσία της πάλαι ποτέ Βρετανικής αυτοκρατορίας στην περιοχή. Οι σημερινές ανάγκες του αμερικάνικου κεφαλαίου που εξόχως υπηρετεί ο Τραμπ δεν υπολογίζουν καμία παραδοσιακή φιλία, και ο Καναδάς είναι ακόμα ένας παραδοσιακός σύμμαχος που νιώθει τις επιπτώσεις των νέων αμερικανικών δασμών.
Αν η απέναντι πλευρά του Ατλαντικού δείχνει τα δόντια της σε φίλους και συμμάχους, η απέναντι πλευρά της Μάγχης δείχνει σημάδια δομικών αδυναμιών. Η αύξηση του ΑΕΠ της ευρωζώνης από το 2017 που έφτασε το 2,8% δείχνοντας ότι οριακά ξεπερνά την κρίση του 2008-2009 έκτοτε μειώνεται φτάνοντας για το πρώτο τρίμηνο του 2019 το 1,4% με περαιτέρω ενδείξεις πτώσης, δεν φαίνεται να μπορεί να ξεκουνήσει και την βρετανική οικονομία από την δική της στασιμότητα. Και την ίδια στιγμή οι δύο ηπειρωτικοί πυλώνες της Ε.Ε., Γαλλία και Γερμανία, διεκδικούν ο καθένας την δική του μερίδα του λέοντος.
Αν το 2016 το δημοψήφισμα έδωσε οριακά με 52% την δυνατότητα στους αστούς το εργαλείο να δουν νέες δυνατότητες και σχέσεις με την Ε.Ε. και να επιτρέψει στην Βρετανία να παίξει έναν ανεξάρτητο παγκόσμιο ρόλο, ο τρόπος υλοποίησης του τρία χρόνια μετά έχει γίνει μία εξίσωση χωρίς καμία σταθερά. Κάθε είδους συμφωνία μεταξύ ΕΕ. και Η.Β. με ή χωρίς παραμονή και ασχέτως όρων, δεν θα φέρει ένα βελούδινο διαζύγιο αλλά την όξυνση των ανταγωνισμών.
Σε κάθε περίπτωση όμως η εργατική τάξη της Βρετανίας αν δεν βάλει το δικό της ανατρεπτικό αντικαπιταλιστικό πρόσημο θα γίνει έρμαιο αντιδραστικών πολιτικών ενός κεφαλαίου που αναζητά την δική του διέξοδο από την δική του κρίση.
Διέξοδος η έξοδος, αλλά σε ποια κατεύθυνση;
Το οικοδόμημα της ενωμένης Ευρώπης με ένα ισχυρό κοινό νόμισμα λειτούργησε τις προηγούμενες δύο δεκαετίες με επιτυχία όπως πολύ καλά ξέρει και το ελληνικό κεφάλαιο, αλλά η κρίση που σέρνεται από το 2008, και όπως όλοι οι αστοί οικονομολόγοι φοβούνται ότι καιροφυλακτεί στην επόμενη γωνία, έχει φέρει σε αμφισβήτηση αυτό το οικοδόμημα με πολλαπλούς τρόπους που φέρνουν την σύγχυση και στην εργατική κίνημα και τις οργανώσεις του.
Στην ίδια την Βρετανία η απάντηση της παραμονής ή της εξόδου παραμένει στα χέρια της αστικής τάξης και των δικών της συμφερόντων όσο και αδιεξόδων. Η προσπάθεια ανεξαρτησίας της Καταλονίας στηρίχθηκε από ένα μεγάλο κομμάτι της αστικής τάξης της περιοχής ως αντίβαρο στην κεντρική πολιτική της Μαδρίτης, που έβλεπε τον εαυτό της ικανή να «μεγαλουργήσει» χωρίς το βάρος των φτωχότερων περιοχών της Ισπανίας. Από την Ιταλία και την Λίγκα του Βορρά και την Λεπέν στην Γαλλία στήνεται σε συνεργασία με τον Ορμπάν της Ουγγαρίας ένας νέος ακροδεξιός άξονας με το δικό του όραμα για την Ευρώπη. Ακροδεξιά κόμματα μετέχουν σε κυβερνήσεις και φασιστικά κόμματα κερδίζουν διψήφια νούμερα σε εκλογές. Οι αστικές τάξεις των χωρών της ευρωπαϊκής ένωσης αναζητούν νέες πολιτικές που θα τις ετοιμάσουν για τον επόμενο γύρο της κρίσης και των αντιπαραθέσεων. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα μετά από όλη την ρητορική ενάντια στο Fidesz του Ορμπάν επέλεξε απλά το πάγωμα της συμμετοχής του αφήνοντας ικανοποιημένες αμφότερες τις πλευρές. Πως αλλιώς, αφού ο πρόσφατος νόμος της σκλαβιάς (για τις απλήρωτες υπερωρίες) είναι πρόγευμα των οραμάτων των αστικών τάξεων απανταχού της Ευρώπης.
Οι αστοί ετοιμάζονται να οξύνουν τις οικονομικές αντιπαραθέσεις τους, από τους δασμούς τον 
πόλεμο για τις αυτοκινητοβιομηχανίες και τα πρόστιμα σε τράπεζες και Facebook/Google, κάθε χώρα αναζητά τους νέους ανταγωνισμούς και τα νέα κτυπήματα στους αντιπάλους σε ένα ρευστό παιχνίδι διεθνών σχέσεων με νέους φίλους και εχθρούς. Και αυτό είναι μόνον η μία πλευρά του παιχνιδιού. Η άλλη είναι η ανάγκη να συγκροτήσουν τα δικά τους εσωτερικά στρατόπεδα να δέσουν την εργατική τάξη κάθε χώρας πίσω από τους δικούς τους πολέμους. Το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολεμικής εποχής έχει διαρραγεί οριστικά. Η αστική τάξη κάθε χώρας ετοιμάζεται να προφέρει ένα νέο συμβόλαιο στην εργατική τάξη αλλά αυτή τη φορά με αντίστροφους όρους. Η επιβίωση δεν θα βασίζεται πια σε ένα μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας (μισθός και κοινωνικές παροχές) αλλά στην εθνική ενότητα απέναντι στον εχθρό του έθνους, έναν εχθρό που θα δημιουργείται και θα στήνεται στον τοίχο, ο μετανάστης ο πρόσφυγας, ο ομοφυλόφιλος, ο μειονοτικός, ο φτωχός εργάτης απέναντι στον φτωχότερο εργάτη, ο άνεργος απέναντι σε αυτόν που έχει δουλειά.
Δεν είναι μία προσπάθεια που θα περάσει εύκολα και τακτοποιημένα, Στην Ουγγαρία, του ρατσισμού και του αντικομουνισμού, η μάχη για τον νόμο των απλήρωτων υπερωριών δεν έχει περάσει στην σιωπή και αμαχητί. Μαζικές ήταν οι διαδηλώσεις ενάντια στον νόμο, όπως και νικηφόρα η μεγάλη απεργία στο εργοστάσιο της Audi, όπως και οι μεγάλες διαδηλώσεις υπέρ των προσφύγων στην Ιταλία.
Οι κίνδυνοι όμως τη σύγχυσης των νέων συμβόλων της αστικής τάξης και της υποτίμησης του ακροδεξιού κινδύνου παραμένουν. Δεν αρκούν πια ο αντικυβερνητισμός και ο οικονομισμός για την συγκρότηση μίας αντικαπιταλιστικής διεξόδου. Η μάχη αναβαθμίζεται και μόνον οι μάχες ενάντια στον πυρήνα της αστικής τάξης και στα μέτωπα που αυτή συγκροτείται μπορούν να δώσουν μία επαρκή αντικαπιταλιστική επαναστατική απάντηση.
